آموزشی کشمکش در داستان

[Tara Motlagh]

کشمکش در داستان

تارا مطلق​

 

[Tara Motlagh]

کشمکش یا جدال در اصطلاح ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی، تقابل میان شخصیت‌ها یا نیروهای مختلف داستان است که بنیاد حوادث را پی می‌ریزد. کشمکش ممکن است میان یک شخصیت با یک یا چند شخصیت دیگر یا با جامعه، یا یک شخصیت یا یک نیرو، یا دو نیرو باهم، یا یک شخصیت با خودش باشد. رایج‌ترین نوع، کشمکش دو شخصیت با یکدیگر است.

 

[Tara Motlagh]

کشمکش مقابله و مبارزه دو نیروی متضاد است. در واقع کشمکش اتفاق‌هایی‌ست که بین شخصیت قهرمان و هدفش قرار می‌گیرد و او را در رسیدن به این هدف بازمی‌دارد. اهمیت کشمکش در یک داستان تا آنجایی‌ست که به عنوان عناصر اصلی معرفی می‌شود پس بی‌شک هیچ داستانی بدون کشمکش پیش نخواهد رفت و داستان بدون کشمکش داستان محسوب نمی‌شود.

 

[Tara Motlagh]

کشمکش تنش‌هایی را در سیر داستان ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که روایت قصه جلو برود. معمولاً کشمکش برای این منظور استفاده می‌شود که معنای عمیق‌تری را در روایت آشکار کند: مثلاً انگیزه‌ها، ارزش‌ها و ضعف‌های شخصیت‌های داستان.

 

[Tara Motlagh]

برای ایجاد کشمکش در داستان چه کنیم؟

برای این کار باید نیروهای متضاد در سیر داستان ایجاد شوند؛ همان چیزی که جلوی شخصیت را برای رسیدن به هدفش می‌گیرد.
بهترین راه‌ برای ایجاد کشمکش خلق ضد قهرمان است تا او را در رسیدن به آنچه در حال تلاش برا کسبش است باز بدارد.

 

[Tara Motlagh]

یکی از ضدقهرمان‌های معروف، شخصیت سارومان در رمان ارباب حلقه‌هاست. سارومان رهبر جادوگرهای فرستاده از سمت خداگونۀ والار به سرزمین میانی برای ستیز با سائورون، ضدقهرمان اصلی رمان است؛ ولی نهایتاً خودش خواهان قدرت سائورون می‌شود و سعی می‌کند علیه سرزمین میانی به لرد سیاه کمک کند.

 

[Tara Motlagh]

اما باید در نظر داشت که ضدقهرمان همیشه یک شخص نیست. ضد قهرمان همان‌طور که از نامش پیداست نیرویی‌ست که علیه شخصیت قهرمان داستان به پا می‌خیزد. خواه یک فرد باشد خواه افکار ضد و نقیض خود شخصیت قهرمان که در جنگ با احساسات متضاد و یا افکار متضاد خودش با خودش است، باشد.

 

[Tara Motlagh]

چگونگی ایجاد یک کشمکش خوب

برای این‌که کشمکش داستان بهتر از آب دربیاید باید بعضی از اصول رعایت شود. اولین اصل این است که هر چقدر تضاد بین قهرمان و ضدقهرمان بیشتر و نیروی ضدقهرمان قوی‌تر باشد، قهرمان داستان هم بیشتر رشد می‌کند. دومین اصل این است که کشمکش باید به تمایل اصلی قهرمان داستان مربوط باشد. مثلاً تمایل اصلی سیندرلا این بود که با شاهزاده ازدواج کند و نامادریش یک ضدقهرمان عالی بود تا نگذارد این اتفاق بیفتد.
حالا تصور کنید نامادری با ازدواج سیندرلا مشکلی نداشت و فقط با بیرون رفتن سیندرلا تا دیروقت مشکل داشت! در این صورت بی‌شک داستان سیندرلا معنایی نداشت.

 

[Tara Motlagh]

نکتۀ سوم که شاید از دو نکتۀ قبلی مهمتر هم باشد این است که تضاد بین قهرمان و ضدقهرمان در طول داستان باید به تدریج افزایش پیدا کند چرا که در غیر این صورت داستان جذابیتش را برای مخاطب از دست می‌دهد. تضاد که به تدریج در سیر داستان بیشتر شود، داستان هم جذاب‌تر می‌شود و مخاطب را میخکوب می‌کند.

 

[Tara Motlagh]

پرسش‌های لازم برای خلق یه کشمکش خوب

برای خلق یه کشمکش ابتدا لازم است که لیستی از ضدقهرمان‌ها که قرار است علیه قهرمان داستان او را همراهی کنند، تهیه شود. اگر برای ساخت این ضد قهرمان‌ها و هویت‌سازی‌شان دچار شک و شبهه شدید می‌توانید سوال‌هایی از خود بپرسید. این سوال‌ها باعث می‌شوند به تدریج ضد قهرمان‌ها و جزئیاتی که لازمه وجودشان است ساخته و پرداخته شوند: