ماشین آلات کوره آجر پزی و هر آنچه باید درباره آن بدانید!

[ممد صنوبر]

قبل از برقی شدن کوره آجر پزی، میله‌های آجری درون این کوره‌ها جهت تهویه هوای داخل کوره تعبیه شده بودند. در گذشته به دلیل اینکه ساختمان‌ها به صورت حیاط‌‌ دار و یک طبقه‌ای بود از آجر بیشتر از مصالح دیگر استفاده می‌شد. اما امروزه با بیشتر شدن تعداد طبقات ساختمان‌ها، کم‌تر از آجر برای اسکلت آن‌ها استفاده می‌شود زیرا مصالحی با وزن کم‌تر تولید شده‌اند که ساختمان‌ها را در برابر زلزله مقاوم‌تر می‌کند. لازم به ذکر است یکی از موارد مصرف آجر در طراحی و اجرای نما می‌باشد که از آجر نما یا آجر نسوز استفاده می‌شود.

 

[ممد صنوبر]

کوره آجر پزی چیست؟​

همانطور که گفتیم کوره آجر پزی سنتی که آن را کوره دستی یا فشاری نیز می‌نامند، چند هزار سال در آجرپزی قدمت دارد. در کوره آجر پزی دستی، همه مراحل از جمله درست کردن گل، قالب‌گیری و پخت با دست صورت می‌گیرد.
اما امروزه برای درست کردن آجر، خاک رس را به کارخانه‌های تولید آجر می‌برند و سپس آب شیمیایی آن را می‌گیرند تا خشتی که از خاک به دست می‌آید استقامت بالاتری داشته باشد، زیرا باید حرارت بسیار زیادی را تحمل کند تا پخته شود. پس از اینکه آب خشت‌ها خشک شد باید آن‌ها را در کوره آجر پزی بچینند تا شعله و حرارت از میان آن‌ها عبور کند و آجرها پخته شوند.

 

[ممد صنوبر]

اجزا کوره آجر پزی
امروزه از کوره آجر پزی تونلی استفاده می‌شود که می‌خواهیم اجرا و سازوکار آن را برای شما شرح دهیم. در این نوع کوره که از نظر طولی بسیار دراز است و شبیه به تونل می‌باشد، انواع آجرها پخته می‌شوند. به این صورت که آجرها در این تونل قرار می‌گیرند و به مرحله پخت می‌رسند. لازم به ذکر است که کف این تونل ریل‌هایی تعبیه شده است که با این کار انتقال آجر‌ها در داخل تونل و جابه‌جا کردن آن‌ها به بیرون از تونل راحت‌تر می‌شود.
این نوع تونل‌ها بدین صورت عمل می‌کنند که آجرهای خام از یک سمت به داخل این تونل فرستاده می‌شوند و آجرهای پخته از طرف دیگر تونل خارج می‌شوند. بدنه این تونل‌ها اکثرا از آجر نسوز می‌باشد. این کوره‌ها دارای سه بخش هستند، بخش پخت، بخش پیش گرمایش و بخش خنک کننده و پس از آن آجرها به بیرون از کوره هدایت می‌شوند.

 

[ممد صنوبر]

۱. کوره تنوره‌ای ( کوره با آتش و آجر ثابت)

تنوره این نوع کوره کوتاه و در عین حال گشاد است. از این رو برای پختن خشت‌ها، آنها را روی تنوره قرار می‌دهند تا با عبور هوا و دود داخل کوره از میان آنها پخته شوند. یکی از قابل توجه‌ترین معایب کوره تنوره‌ایی اتلاف زیاد انرژی است. زیرا در این روش پس از پختن، خشت‌ها را از کوره بیرون نمی‌آورند تا خشت‌های جدید برسند. در نتیجه برای سرد شدن آجرها ناچار به باز گذاشتن سر کوره می‌باشند که باعث اتلاف بسیار زیاد انرژی می‌شود. همچنین از آنجا که در کوره‌های تنوره‌ایی افزایش حرارت از سمت بالا به پایین است، جنس و کیفیت آجرهای قرار گرفته در هر تراز متفاوت است. ترتیب آجرهای تولید شده در این کوره‌ها از بالا به پایین عبارتند از: آجر نیم پخته (نیاز به پخت مجدد)، آجر قرمز، ابلق، سفید، گلبهی، سبز (مناسب برای استفاده در زیربنا و اسکلت سازه) و آجر جوش.
در برخی شرایط برای رفع این چنین مشکلاتی قسمت بالای کوره را به شکل قارچ می‌سازند تا سر کوره پوشیده شود و مانعی برای خروج گاز از بالای کوره باشد. به این ترتیب حرارت گاز توسط هواکش از قسمت حفره‌های کف کوره کشیده می‌شود و این گرما را به خشت‌ها باز می‌گرداند. در این صورت نه تنها از اتلاف انرژی داخل کوره جلوگیری می‌شود بلکه آجرها کیفیت یکنواخت‌تری خواهند داشت.

 

[ممد صنوبر]

۲. کوره هوفمان ( کوره‌ای با آتش رونده و آجر ثابت)

سازنده این نوع کوره بنایی برلنی به نام فردریک هوفمان بود. اتلاف گرما در این کوره بسیار کم است و روش کار آن به طور پیوسته می‌باشد. کوره هوفمان در اشکال مختلفی مانند حلقه‌ای، دایره‌ای، اره‌ای و … وجود دارند.

 

[ممد صنوبر]

۳. کوره تونلی

این نوع کوره همانطور که اشاره کردیم جز کوره‌های مدرن محسوب می‌شود و طریقه کار آن پیوسته و سریع است. همچنین اتلاف گرمای کمی دارد. این نوع کوره‌ها برخلاف دو نوع قبلی هزینه ساخت بسیار بالایی دارند.
در قسمت قبل نحوه کار این نوع کوره را تا حدودی بررسی کردیم و دانستیم که آجر‌های خام داخل یک واگن قرار می‌گیرند و سپس به داخل تونل هدایت می‌شوند. پس از وارد شدن به تونل باید از سه مرحله یا بخش متفاوت عبور کنند تا آجر پخته از تونل خارج شود. لازم به ذکر است که در کوره تونلی مرکز اصلی گرما، دیواره‌های درونی تونل هستند که با جلو رفتن واگن و رسیدن به مرکز اصلی، آجرهای نیم پز کاملا پخته می‌شوند. بعد از پخته شدن، در مرحله آخر آجرها در معرض هوای سرد دمیده شده از تونل قرار می‌گیرند. هوای سرد در برخورد با آجرهای پخته شده گرم شده و از طریق سیستم تهویه نزدیک به مرکز آتش خارج می‌شود و به مرکز آتش می‌دمد تا گرمایی از درون تونل به بیرون نرود و اتلاف انرژی کم‌تری صورت گیرد.

 

[ممد صنوبر]

نتیجه‌گیری

همانطور که مشاهده کردید پیشینه تولید آجر به دیرباز برمی‌گردد. در گذشته برای ساخت و تولید انواع آجر، روش‌های سنتی و کوره‌های چاهی مورد استفاده قرار می‌گرفتند. اما امروزه با گذشت زمان و تحولات صورت گرفته در این صنعت، از انواع کوره‌ آجر پزی نظیر کوره تنوره‌ایی، کوره تونلی و کوره هوفمان استفاده می‌شود. مانند هر محصول دیگری کوره‌های آجر پزی دارای مزایا و معایب مختلف می‌باشند. از این رو آجرهای تولید شده نیز دارای کیفیت، جنس و کاربردهای متفاوت هستند.

 

[ممد صنوبر]

منبع اصلی :
شرکت آزمان تدبیر