گل گل آفتاب‌گردان

[ادوارد کلاه به سر]

گل آفتابگردان[۱] (نام علمی: Helianthus annuus) نام یک گونه ازسردهٔ آفتابگردان است. گل آفتابگردان گیاهی است یک‌ساله و تا حدود سه متر رشد می‌کند. گل آن درشت و به قطر ۳۵ سانتی‌متر است. در وسط گل قرمز رنگ آن دایره‌ای قهوه‌ای رنگ وجود دارد که تخم‌های آفتابگردان دورتادور آن را گرفته‌اند. این گیاه در بیشتر نقاط جهان می‌روید. از تخم آفتابگردان روغن آفتابگردان گرفته می‌شود که اشباع نشده و برای پخت‌وپز مناسب است.

 

[ادوارد کلاه به سر]

بلندترین گل آفتابگردانی که تا به حال اندازه گرفته شده‌است ۹ متر و ۱۷ سانتی‌متر بوده‌است و کشاورزی به نام هانس پیتر شفر در آلمانآن را پرورش داده‌است.[۲]

 

[ادوارد کلاه به سر]

از دانه گل آفتاب‌گردان برای روغن‌کشی برای تهیه روغن آفتابگردان استفاده می‌شود.

می‌توان از تخمه‌های آن به عنوان تغذیه استفاده کرد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

آفتابگردان‌های گل‌دار خورشید را در آسمان دنبال نمی‌کنند.[۳]

سر این گیاه‌ها همه روز روبه یک جهت (معمولاً شرق) باقی می‌ماند.[۴]

البته در یکی از مرحله‌های اولیه رشد آن‌ها غنچهها آفتاب را دنبال می‌کنند و قرار گرفتن همهٔ آفتاب‌گردان‌ها در یک جهت در زمان رشد کامل به همین دلیل است.[۵]

 

[ادوارد کلاه به سر]

مهم‌ترین آثار هنری ونسان ون گوگ ۱۲ تابلوهایی هستند که از گل‌های آفتابگردان کشیده‌است. او به برادرش تئو نوشت: «خوب، (ژرژ) جیانین گل‌های صدتومانی می‌کشد و (ارنست) کوسِت به گل‌های ختمی درآثارش معروف است، من گل آفتابگردان را برای خودم انتخاب کردم». ون گوگ در همان نامه به برادرش می‌نویسد اگر بتواند یکی از آنها را به قیمت ۵۰۰ فرانک فرانسه (۶۶ پوند امروز) بفروشد، راضی خواهد بود. درحالیکه امروز هر یک از تابلوها چندین میلیون دلار قیمت دارند.[۲]

 

[ادوارد کلاه به سر]

در ادبیات فارسی از واژه آذریون که عربی شدهٔ کلمه لری آذرگوناست، برای نام بردن از این گل استفاده شده‌است.

ناصرخسرو می‌سراید:

گر کسی گویدت «بس نیکو جوانی، شادباش!»شادمان گردی و رخ

 

[ادوارد کلاه به سر]

امیر معزی می‌سراید:

ز آب دیدهٔ خصم تو زعفران رویدکجا ز آذر تیغ تو روید آذریون

 

[ادوارد کلاه به سر]

ظهیر فاریابی می‌سراید:

هوای طاعت توست آن نسیم جان پرورکه از میانه آذر بروید آذریون

 

[ادوارد کلاه به سر]

سنایی می‌سراید:

که پنهان کرد جز ایزد به سنگ خاره در آتشکه رویاند همی جز وی ز خاک تیره آذریون

 

[ادوارد کلاه به سر]

رشید وطواط می‌سراید:

همیشه تا که بود در فراق عاشق رادلی چو آذر و رخساره ای چو آذریون