گل گل نرگس

[ادوارد کلاه به سر]

سردهٔ نرگس (نام علمی: Narcissus) گیاهی از خانواده نرگسیان(Amaryllidaceae) و راسته مارچوبگان و گیاهی دائمی و پیازدار می‌باشد. پیازهای آن درشت و دارای ورقه‌های فلسی و یا مطبق است. به عبارت دیگر پیاز آن می‌تواند چندین سال متوالی گل دهد و گل آن همه ساله درشت تر شود. گل‌های نرگس به رنگ سفید، زرد،نارنجی کم رنگ و پُر رنگ هستند. برگ‌های این گیاه از بن ریشه به صورت صاف یا شیاردار بیرون می‌آیند و در طول ساقه قرار می‌گیرند. نرگس‌ها به اندازه‌های مختلف یافت می‌شوند از گل‌های ۵ اینچی روی ساقه های ۲ فوتی گرفته تا گل‌های ۵/۰ اینچی روی ساقه ۲ اینچی.

 

[ادوارد کلاه به سر]

نرگس‌ها از میان خانواده تمام گل‌ها نگهداری ساده تری دارند و برای افراد مبتدی در باغبانی ایده‌آل هستند. پیاز و برگ‌ها حاوی کریستال‌های سمی هستند که فقط حشرات اصلی می‌توانند بدون آسیب رساندن به گل از آن مصرف کنند هر چند ممکن است جانوران آن‌ها را از زیر خاک بیرون بیاورند. گل و ساقه این گیاه سمی نیست و فقط پیاز این گیاه بسیار زهرآگین است. نوع زرد رنگ آن از نوع سفید رنگش سمی تر است. سقراط این گیاه را به دلیل سمی بودن «گردنبند خدایان دوزخ» می‌نامید.

 

[ادوارد کلاه به سر]

رده‌بندی یک گونه کشت شده (قابل کشت) نرگس بر پایه توصیف و سنجش یا از یک رده‌بندی ارائه شده توسط فردی که گونه‌ها را به ثبت می‌رساند، پایه‌گذاری شده‌است.

کد رنگ‌های استفاده شده برای توصیف رنگ نرگس‌ها به قرار زیر است:

W- سفید (سفید گونه) G- سبز Y- زرد P – صورتی O- نارنجی R- قرمز

در توصیف گل نرگس هر نرگس را به دو بخش تقسیم می‌کنیم

 

[ادوارد کلاه به سر]

نرگس دو نوع است. یک نوع آن تاج بزرگی دارد و تک گل است و نوع دیگر تاج کوچک و گل‌هایش به صورت خوشه‌ای هستند. بیشتر نرگس‌های ایرانی از دسته دوم هستند . معروف‌ترین نوع گل نرگس در ایران، گل نرگس شهلا در کازرون نام دارد که به اشتباه به گل نرگس شیرازی معروف شده است.همچنان که در نامه ای از پادشاهان قاجاریافت شده که در شیراز با نامه نگاری به شهر کازرون از آنها می خواهد که بصورت فوری پیاز گل نرگس را به شیراز منتقل کنند در روایتی ضعیف میرزا لطفعلی صدرالافاضل نصیری امینی در زمان احمد شاه ،برای اولین بار پیاز این گل را وارد ایران کرد و در منطقه شیراز و اطراف آن شروع به کاشت و پرورش این گل کردند که با توجه به نامه یافت شده ازکازرون مشخص می شود که این روایت ضعیف بوده و گل نرگس در ایران و مناظق کازرون وجود داشته است

 

[ادوارد کلاه به سر]

مقام اول کشت گل نرگس در ایران را منطقه «جره و بالاده» کازرون دارا میباشد. گل نرگس در دیگر نقاط کشور مثل بهبهان (استان خوزستان)، خَفر (استان فارس) و خراسان جنوبی هم یافت می‌شود، این در حالی است که در برخی نواحی ایران گیاه نرگس به صورت خودرو وجود دارد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

در استان خراسان جنوبی به ویژه در روستای پیرحاجات در شهرستان طبس؛ نرگس به صورت گسترده ای کِشت می‌گردد.

بخش اعظم نرگس‌زارهای استان فارس در منطقه «جره»، «بلبلک»، «سرمشهد»، «فامور»شهرستان کازرون قرار دارند که گونه‌های متعددی را تولید می‌کنند. در این نرگس‌زارها چهار نوع گل نرگس شناسایی شده که نرگس «شهلا» وسعت بیشتری از مناطق تحت کشت را به خود اختصاص داده‌است. از انواع دیگر آن هم می‌توان به «پُرپر یا شصت پر»، «پنجه گربه‌ای» و «مسکین» اشاره کرد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

گل نرگس به جهت داشتن زیبایی و بوی ویژه مشهور است بطوریکه در سال ۱۹۹۲ میلادی در جشنواره گل هلند رتبه نخست را به خود اختصاص داد. اما در ایران به علت نبود آگاهی و عدم تبلیغ کافی از این گیاه و خاستگاه آن، اطلاعات کافی منتشر نشده‌است و با وجود همه مزیت‌هایی که گل نرگس دارد تاکنون این گل سهم ناچیزی از گردشگری گل را به خود اختصاص داده است.[۱]

 

[ادوارد کلاه به سر]

این گیاه پیازدار با ارتفاع بین ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر و با گل‌های ۳ تا ۸ تایی در فصل زمستان به گل می‌نشیند حدود گلدهی نرگس‌های بالاده ۴۵ روز یعنی از اوایل دی ماه تا اواسط بهمن ماه می‌باشد.

 

[ادوارد کلاه به سر]

پرورش گل نرگسویرایش

ماه‌های مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت نرگس هستند، تا ریشه‌ها قبل از شروع زمستان قابلیت رشد را پیدا کنند. اگر چه پیازها باید تا ماه مهر کشت شوند، ولی تا آبان ماه قابل کشت هستند.[۲]

 

[ادوارد کلاه به سر]

برای کشت، آن‌ها را به‌طور مجزا با فاصله‌های ۱۵ سانتی‌متر در یک خاک با زهکشی خوب و مناسب کشت کنید؛ به طوری که حدود ۱۰ سانتی‌متر خاک روی پیازها باشد. مقداری کود معمولی را با خاک مخلوط کنید و در زیر محل کاشت بریزید و اگر خاک، رسی و سنگین است، مقداری شن با آن مخلوط کنید تا به زهکشی خاک کمک کند. پیازها را در زمینی که از آب اشباع است، نکارید.