تحقیق یک پژوهش و تحقیق خوب چه ویژگی هایی دارد؟

['Nika]

برای بسیاری از شما این سوال پیش می‌آید که یک تحقیق و پژوهش خوب چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد تا بتوان آن را در مجامع علمی معتبر ارئه داد. در ابتدا بهتر است که تعریفی از پژوهش ارائه دهیم: پژوهش فرآیندی است که در طی آن با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده به سوالات خود پاسخ می‌دهید. یک پژوهش خوب پایه و اساس موفقیت در یک پروژه تحقیقاتی است، بنابراین ارزش دارد که ویژگی‌های یک تحقیق خوب را بشناسید. پژوهش‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام دارای ویژگی‌های متمایزی هستند.

 

['Nika]

اما به طور کلی ویژگی‌های تحقیق به دو دلیل مهم است: 1) دانستن ویژگی‌های یک پژوهش خوب به شما کمک می‌کند تا مطالعات خود را به بهترین شکل انجام دهید، 2) استفاده از این ویژگی‌ها به شما این امکان را می‌دهد که در ارائه تحقیق خود حق انتخاب بیشتری داشته باشید.

 

['Nika]

1. هدفمند است
یک پژوهش خوب همیشه با پرسش یک سوال یا مشکل شروع می‌شود. مشکلات باعث به وجود آمدن سوال‌های تخصصی در زمینه پژوهش می‌شوند. این مشکلات و سوالات هستند که هدف را به وجود می‌آورند و اغلب سخت‌ترین قسمت آن تعیین هدف است. یک پژوهش خوب نیاز به تعریف صریح هدف دارد. دامنه و محدودیت‌های آن باید به وضوح مشخص شده باشد و از یک طرح یا فرآیندی پیروی کند. هدف پژوهش باید به روشنی توصیف شود تا سایر محققان نیز بتوانند از استفاده یا آن را تأیید کنند. به طور مثال اگر در انجام پایان‌نامه خود هدف را به درستی مشخص نکرده باشیم نمی‌توانیم از یک فرآیند مشخص و روشنی برای به پایان رساندن تحقیقات خود استفاده کنیم و این موضوع باعث ایجاد سردرگمی و یا انحراف از مسیر تحقیق و پژوهش می‌شود.

 

['Nika]

2. دارای یک چارچوب مشخص است
یکی دیگر از ویژگی‌های یک تحقیق خوب داشتن یک چارچوب مشخص است. یک پژوهش خوب دارای چارچوب‌های نظری و یا مفهومی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها است. وقتی تحقیق خود را بر اساس یک چارچوب مشخص بنا کنید، می‌توانید تفسیر نتایج و پیوند آن به موضوع مورد مطالعه خود را به شکل بهتری انجام دهید. به طور مثال در نوشتن مقالات علمی ژورنال‌های مختلف چارچوب‌های مختلفی دارند که با پیروی از مجله مورد نظر خود می‌توانید از همان ابتدا چارچوب تحقیق خود را مشخص کنید و پژوهش خود را براساس آن پیش ببرید.

 

['Nika]

3. بی‌طرفانه است
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک تحقیق خوب تفسیر واقع‌گرایانه نتایج به دست امده است. هنگامی که تحقیق خود را آغاز می‌کنید، ممکن است پیش‌فرض‌هایی در مورد داده‌هایی که می‌خواهید جمع‌آوری کنید داشته باشید. باید این پیش‌فرض‌ها را کنار بگذارید و نتایج پیش‌بینی شده در تحقیق باید عاری از تعصب و بی‌طرفانه باشد. وقتی با یک فرض از پیش تعیین شده به سراغ پژوهش خود می‌روید ممکن است نتایج را براساس تصورات ذهنی خود تفسیر کنید که این موضوع باعث می‌شود به نتیجه واقعی نرسید. همیشه به یاد داشته باشید که نتایج تحقیقات شما را چندین نفر مورد مطالعه و ارزیابی قرار می‌دهند، پس باید به گونه‌ای عمل کنید که نتایج شما واقع‌گرایانه و به دور از تعصبات شخصی باشد.

 

['Nika]

4. اعتبار دارد و قابل اطمینان است
اعتبار و اطمینان بخشی لازمه اصلی یک پژوهش علمی است تا به فراخور نتایج حاصله از آن در پیشرفت و توسعه رشته علمی مربوطه ایفای نقش نموده و در صنایع، اختراعات، درمان بیماری‌ها، مقابله با ناهنجاریهای اجتماعی و … به کار گرفته شده و موجب نزدیکی دانشگاه و صنعت و اجتماع گردد. این مهم محقق نمی‌گردد مگر اینکه پژوهشگر در تحقیق خویش از منابع معتبر استفاده نموده و یافته‌های خود را با آزمایشات متعدد معتبر آزموده باشد و شیوه‌های علمی و فنی را در مراحل مختلف تحقیق از انتخاب موضوع، نحوه جمع آور اطلاعات و اسناد، تحقیق و توسعه، طرح موضوعات و مشکلات، شناسایی نیازهای جامعه علمی و استنتاج و ارائه نظریات نهایی و بهره مندی از نظر اساتید آگاه را رعایت کرده باشد.

 

['Nika]

6. شفاف است و می‌توان آن را مختصر بیان کرد
تا زمانی که یک مسئله به وضوح و مختصر بیان نشود یک مشکل باقی خواهند ماند. اگر نتوان تحقیق و پژوهش را در یک پاراگراف مشخص به صورت مختصر بیان کرد، دارای مشکلاتی است که موجب می‌شود پژوهش شما به سرانجام نرسد. البته بیان مسائل پیچیده به صورت ساده کار راحتی نیست و ممکن است مدتی طول بکشد. تحقیق و پژوهش شما باید به گونه‌ای باشد که سایر اشخاصی که تحقیق شما را مطالعه می‌کنند برایشان قابل درک و فهم باشد. یک پژوهش خوب علاوه بر اینکه باید خود شفاف باشد، موجب شفافیت و رفع ابهام در سوالات به وجود آمده در زمینه تحقیق نیز می‌شود، و به نوعی باعث حل مشکل می‌شود.

 

['Nika]

7. امکان‌پذیر است و قابلیت کنترل دارد
یکی دیگر از ویژگی‌های یک پژوهش خوب این است که نه خیلی بزرگ، نه خیلی کوچک، نه خیلی پیچیده و نه خیلی ساده است. شما باید بتوانید تحقیقات خود را براساس مدت زمانی که در دسترس دارید و یا هر عامل محدود کننده‌ای از جمله منابع و امکانات، جمع‌آوری داده‌ها، بودجه و غیره به پایان برسانید. در برخی موارد داده‌های کافی برای تکمیل تحقیقات وجود ندارد، پس قبل از شروع تحقیق خود از در دسترس بودن اطلاعات کافی اطمینان حاصل کنید. بنابراین موضوع پژوهش خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که اول انجام آن امکان‌پذیر باشد و دوم با توجه به زمان و منابع در دسترس خود بتوانید پژوهش خود را تنظیم و کنترل کنید.