آموزشی 22 نکته برای داستان نویسی از صفر

[NIRI]

با نگاه به جزئیات، این اشکال در بسیاری از کسانی که تازه شروع به نوشتن می کنند، به صورت ناهمگونی در زبان و قالب نوشته دیده می شود و راهکاری جز دقت بیشتر و تمرین ندارد. این موضوع باعث می شود خواننده به ضعف فرمی نویسنده پی برده و با او همراه نشود. پس قبل از هر چیز بدانید چه می نویسید.

 

[NIRI]

8ـ شکسته ننویسید​

بعضی ها فکر می کنند نوشتن همان حرف زدن مکتوب است. این بزرگ ترین اشتباهی است که می شود در مورد کارهای مکتوب انجام داد. باید دقت کنید مطلب به صورت محاوره ای و شکسته نوشته نشود. به رغم آنچه فکر می شود، شکسته نویسی باعث ایجاد صمیمیت و نزدیکی نمی شود.

 

[NIRI]

خیلی ها هم ساده نویسی را با محاوره نویسی اشتباه می گیرند، برای اینکه، هم متن ساده و روان و تاثیرگذار باشد، هم به صورت شکسته نوشته نشود دو راه وجود دارد: اول به هم ریختن ارکان جمله، با پس و پیش کردن بجا و مناسب ارکان جمله می توان لحن، زبان و تاکید و آهنگ خاص ایجاد کرد که به ارتباط گیری با خواننده کمک بسیاری می کند.

 

[NIRI]

دوم به کار بردن بهترین کلمه و تعبیر؛ مثلا اگر برای فوت کردن از عبارت «دار فانی را وداع گفت» استفاده کنیم، به یک فضای رسمی نزدیک می شویم ولی با استفاده از فعل«تمام کرد» بدون شکسته نویسی به زبان محاوره نزدیک می شویم. شکسته نویسی جز برای نقل قول نوعی مبتذل نویسی است؛ نوعی لمپنیسم ادبی که اتفاقا عده ای در حال تئوریزه کردن آن هستند. شاید قوی ترین نثر غیر شکسته را که پهلو به پهلوی محاوره می زند بتوان در جلال آل احمد سراغ گرفت.

 

[NIRI]

9ـ شروع نباید عادی باشد​

حالا که روزنامه و مطبوعه زیاد شده و هر ناشری موظف است حداقل چهار کتاب در سال منتشر کند، حالا که مردم تنبل شده اند و کم حوصله، حالا که تعداد کتاب خوان ها و روزنامه خوان ها کم شده و بیشتر مردم ترجیح می دهند از رادیو و تلویزیون استفاده کنند، پس یک نوشته باید در همان قدم اول مخاطب را جذب کند. وقتی برای مقدمه چینی وجود ندارد. شروع یک نوشته باید مثل فنجان چایی ای باشد که لبه میز لق لق می خورد. این لق لق خوردن هر بیننده ای را منتظر نگه می دارد تا از سرانجام فنجان سر در بیاورد. حالا فکر کنید این فنجان درست وسط میز باشد. آیا باز هم جالب توجه است؟

 

[NIRI]

10ـ از بهترین کلمات استفاده کنید​

خیلی نوشته ها هستند که هر روزه به سطل آشغال می روند یا در مجلات چاپ می شوند و کسی آنها را نمی خواند. یکی از مواردی که در ماندنی شدن یک اثر مؤثر است، استفاده مناسب از کلمات است. یک نویسنده متبحر از هر کلمه در جای خود استفاده می کند. همان طور که خودکار، مداد، خودنویس و روان نویس و ماژیک همه می نویسند ولی ما هر کدام را درجای خودش استفاده می کنیم.

 

[NIRI]

باید از کلمات هم معنی نیز در جای مناسب خودش استفاده کرد؛ مثلا «بزرگ» و «گنده» هر دو یک معنی را دارند ولی شما هیچ وقت نمی توانید و نباید برای ارج نهادن به استاد از صفت گنده استفاده کنید. البته این یک مثال ساده بود برای درک مطلب. دوستی وقتی می خواست از یک صحنه زیبا صحبت کند، می گفت: «واقعا وحشتناک بود» ؛ وحشتناک بودن صفت خوبی برای صحنه زیبا نیست یا مثلا تشبیه به ابر و برف؛ هر دو نشانه سفیدی و روشنایی اند ولی ابر لطیف و برف سرد است، پس از هر کدام باید در جای خودش استفاده شود.

 

[NIRI]

حتی شیوه های متفاوت بیان یک کلمه هم می تواند مد نظر نویسنده باشد؛ مسلما «بابایی» از «بابا» خیلی عاطفی تر است و به خاطر همین، بچه ها وقتی می خواهند چیزی از پدرشان بگیرند، از این کلمه استفاده می کنند.

حروفی که در ترکیب یک جمله استفاده می شوند هم می توانند معیاری برای انتخاب باشند؛ حروفی که از لب ادا می شوند دارای لطافت هستند و حروفی که از حلق ادا می شوند، خشن هستند (به عنوان مثال «میم»، «ب» و «پ» دارای یک نوع اثر سمعی مطلوب هستند).

 

[NIRI]

البته این مورد اخیر شاید به زودی قابل دسترسی نباشد و مستلزم تمرین زیاد باشد.

ورق زدن لغتنامه و سرک کشیدن گاه گاه در میان آن می تواند به نویسنده کمک کند. به هر حال گنجینه و گستره لغات یک نویسنده باید زیاد باشد.

 

[NIRI]

11ـ ننویسید، نشان بدهید​

یکی از اصول اساسی موفقیت یک نویسنده، قدرت تصویر کردن است. اگر می خواهید به خواننده بفهمانید مثلا هوا سرد است، ننویسید «هوا سرد است». بنویسید «فلانی چانه اش را در یقه اورکت فرو برده بود تا گرمای نفسش هدر نرود» ؛ شیوه دوم تأثیرگذارتر و دلنشین تر است. نوشتن و اشاره کردن اگر خبری باشد، داستانی نیست. وقتی می نویسید «علی مضطرب است» خواننده احساس خامی پیدا می کند. به عنوان مثال در این مورد بهتر است بنویسید: «ناخن هایش را می جوید، تند تند قدم برمی داشت و گویی عابران دیگری را که به آنها تنه می زد نمی دید...».