همگانی Kitsune(کیتسونه)

[SATIAR]

عبارتی‌ست ژاپنی که در مورد روباه استفاده می‌شود. روباه‌ها از موضوعات متداول رسوم اجدادی ژاپن به‌شمار می‌آیند. داستان‌ها آن‌ها را به عنوان موجودات باهوش و دارای توانایی‌های جادویی به تصویر می‌کشند که با بالا رفتنِ سن و عقل آنها، این توانایی‌ها نیز در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. قبل از هر چیز این موجودات دارای یک توانایی خاص هستند و آن شکل انسانی به خود گرفتن‌است.

 

[SATIAR]

برخی از افسانه‌های قومی و اجدادی در مورد کیتسونه، گویای این مطلب است که کیتسونه از این توانایی به منظور فریب‌دادن دیگران استفاده می‌کند. این ویژگی ذکر شده در رسوم اجدادی ژاپن به کیتسونه منتسب می‌شود اما در دیگر داستان‌ها آن‌ها به عنوان نگهبانان وفادار، دوستان و... به تصویر کشیده می‌شوند. زندگی روباه‌ها و انسان‌ها در کنار یکدیگر در تاریخ ژاپن ریشه دوانده‌است، این همدمی باعث به وجود آمدن افسانه‌های متعددی در مورد این موجودات شد. کیتسونه‌ها با ایناریها (کامی شیتنو یا روح) ارتباط بسیار نزدیکی داشتند و به عنوان قاصدان آن‌ها عمل می‌کردند. این نقش اهمیت فراطبیعی روباه را تقویت کرده‌است. هر چه دم‌های کیتسونه بیشتر باشد (آن‌ها ممکن است ۹ تا دم داشته باشند) مسن‌تر، عاقل‌تر و قوی‌تر هستند. به خاطر قدرت بالقوه و نفوذ آنها، برخی از مردم به همان صورتی که برای قدیسان هدایایی را قربانی می‌کردند، برای آن‌ها نیز همین کار را انجام می‌دادند.

 

[SATIAR]

منشا
در این مورد که بسیاری از اسطوره‌های روباه در ژاپن را می‌توان در چین، کره جنوبی، یا هند ردیابی کرد توافق نظر زیادی وجود دارد. قصه‌های قومی چینی دربارهٔ روح روباهی به اسم هولی‌جینگ یا کیوبی نو کیتسونه (به زبان ژاپنی) حکایت می‌کنند که احتمالاً نه دم داشته‌است. این روایت‌ها در بسیاری از اولین داستان‌های باقی‌مانده در کونجاکو مونوگاتاریشو، مجموعه قرن یازدهم چینی، هندی و روایت‌های ژاپنی ثبت شده‌اند.

 

[SATIAR]

در مورد اینکه آیا اسطوره کیتسونه به‌طور کامل از منابع خارجی سرچشمه گرفته‌است یا در بخشی از مفهوم ژاپنی بومی بوده‌است که قدمت آن به سده 5 (میلادی) بر می‌گردد اختلاف نظرهایی وجود دارد. تبارشناس ژاپنی، کیوشی نوزاکی استدلال‌هایی دارد مبنی بر اینکه که کیتسونه در اوایل سده 4 (میلادی) مورد توجه ژاپنی‌ها قرار گرفته‌است؛ تنها چیزهایی که از چین یا کره وارد شد ویژگی‌های منفی کیتسونه بودند.

 

[SATIAR]

ریشه شناسی
ریشه‌شناسی کامل کیتسونه روشن نیست. قدیمی‌ترین کاربرد شناخته شدهٔ این کلمه در متن ۷۹۴ شیکی است. دیگر منابع قدیمی عبارتند از نیهون ریوکی (۸۱۰–۸۲۴) و وامیو رویجوشو (حدود ۹۳۴). این‌ها قدیمی‌ترین منابع در مان یوگانا هستند که به وضوح تلفظ تاریخی عنوان کیتسونه را در آن‌ها می‌توان شناسایی کرد. بعد از تغییرات متعدد در صوت‌شناسی زمانی، در نهایت تبدیل به کیتسونه می‌شود. بسیاری از مستندات مربوط به ریشهٔ لغت‌های ساخته شده در زیر آمده‌است، اما هیچ توافق کلی در مورد آن‌ها وجود ندارد.

 

[SATIAR]

ویژگی‌ها
کیتسونه به داشتن هوش برتر، عمر طولانی، و قدرت‌های جادویی شناخته شده‌است. آن‌ها از انواع یوکای، یا وجود معنوی هستند، و کلمه کیتسونه اغلب به عنوان روح روباه ترجمه شده‌است. اگرچه، این به این معنا نیست که کیتسونه‌ها شبح هستند و از سوی دیگر اینگونه هم نیست که آن‌ها اساساً با روباه‌های عادی متفاوت هستند

 

[SATIAR]

از آنجا که کلمه روح برای منعکس کردن درجهٔ دانش استفاده شده‌است، همهٔ روباه‌های دارای عمر طولانی، توانایی‌های فراطبیعی به‌دست می‌آورند. دو طبقه‌بندی رایج از کیتسونه وجود دارد. زنکو، (به‌طور تحت‌اللفظی روباه‌های خوب) روباه‌های خیرخواه هستند؛ گاهی به اختصار روباه‌های ایناری نامیده می‌شوند. از سوی دیگر، یاکو (به‌طور تحت‌اللفظی روباه‌های سحرایی همچنین نوگیتسونه نامیده می‌شوند) که به خصلت‌های حتی بدجنسی تمایل دارد.

 

[SATIAR]

توانایی تغییر شکل
کیتسونه دارای قابلیت دگرپیکری است، این یک توانایی اکتسابی است که وقتی به سن مشخص می‌رسد رخ می‌دهد معمولاً ۱۰۰ سال، هر چند برخی از داستان‌ها می‌گویند ۵۰ سال. به عنوان یک پیش‌نیاز مشترک برای تغییر شکل، روباه باید نی, برگ پهن، یا یک جمجمه را روی سر خود قرار دهد.