آموزشی «ریتم و تمپو» در داستان

[Tara Motlagh]

اصل سوم: صحنه‌های کوتاه ریتم را تند و صحنه‌های طولانی ریتم را کند می‌کنند.
در سینما زود به زود عوض شدن صحنه‌ها و یا طولانی بودن هر صحنه ریتم ایجاد می‌کند.
در رمان هم همینطور است. وقتی صحنه‌ای را طول و تفصیل دهیم، ریتم داستان در حالت کندی و آهستگی طی می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

ولی وقتی صحنه‌ای را با چند جمله کوتاه تمام کنیم و به صحنه بعدی برویم ریتم را تند کرده‌ایم.
صحنه‌های فرانسوی برای عوض کردن ریتم؛ تغییر ریتم مناسب هستند.

 

[Tara Motlagh]

تمپو به شکل اجرای ریتم می‌گویند.
تمپو میزان تحرک در هر صحنه از طریق کردار و گفتار شخصیت‌هاست.
هر قدر در یک صحنه شخصیت‌ها بیشتر حرف بزنند یا حرکت کنند، تمپو بالا می‌رود و برعکس.
کشمکش داستانی با ریتم و تمپو ارتباط تنگاتنگی دارد.

 

[Tara Motlagh]

اصل چهارم: کشمکش بیرونی، تمپو را بالا و کشمکش درونی تمپو را پایین می‌آورد.

چند نوع کشمکش در داستان داریم.
کشمکش فرد با خودش و درونیات.
کشمکش فرد با بیرون از جمله جامعه، فرد دیگر، طبیعت یا ماشین.

 

[Tara Motlagh]

ارتباط کشمکش‌های درونی و بیرونی با ریتم و تمپو: کشمکش بیرونی تمپو را بالا و کشمکش درونی تمپو را پایین می‌آورد.

 

[Tara Motlagh]

چطور ریتم و تمپوی مناسب در داستان را یاد بگیریم؟

ریتم مناسب را از خواندن شاهکارهای ادبی بسیار می‌شود فراگرفت یا از کارگاه‌های داستان نویسی. اولی بیشتر توصیه می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

خواندنی کردن اثر و رمان با رسیدن به استادی در به کار بردن ریتم و تمپوی مناسب یک شیوه‌ی تضمین شده است.
یک متن با ریتم تند از تاریخ جهانگشای جوینی: «آمدند و کندندو سوختندو کشتند و بردند و رفتند.»
و این ترجمه جوک طنزی از زبان ترکی قشقایی در روایت تصادف دو ماشین است.
«قژی آمد. دانگی زد و ویژی رفت»

 

[Tara Motlagh]

دلیل ضرب‌آهنگ نادرست

ضرب‌آهنگ در همه‌ جای متن یکنواخت نیست. بسته به لحن و اینکه هر مفهوم را چگونه می‌توان منتقل کرد، ناچار تغییر می‌کند. شیوهٔ بیان نامناسب ممکن است ضرب‌آهنگ متن را ناهنجار کند.

 

[Tara Motlagh]

فرض کنید نویسنده مطلبی را فشرده بگوید تا زودتر رد بشود و به مفاهیم مهم‌تر برسد؛ ناآگاهی مخاطبش را در نظر نگیرد. در این حالت ممکن است خواننده برای درک‌کردن آن چیز، نیاز به زمان بیشتری داشته باشد؛ ولی فرصت پیدا نکند.

 

[Tara Motlagh]

برعکس ممکن است نویسنده چیزی را بیشتر توضیح بدهد؛ دانش خواننده را دست‌کم بگیرد. اگر زودتر از اینجا نگذرد، حوصلهٔ خواننده سر می‌رود و حواسش با افکار دیگر پرت می‌شود.
برای داشتن متن روان و خوش‌خوان، نویسنده باید مفاهیم را با سرعتی بیان کند که با توان دریافت و درک خواننده‌اش متناسب باشد.