آموزشی آموزش غلط‌های نگارشی و املایی

[Ela]

چند مبنای دستورخط
تر، ترین در صفت‌ها، همیشه نیم‌جدا با قبل نوشته می‌شود؛ البته به‌جز در بیشتر و کمتر و بهتر.
می، نمی در فعل‌ها، همیشه نیم‌جدا با فعل پس از خود نوشته می‌شوند.
ابن / بندر میانۀ اسم‌ها، همیشه از قبل و بعدش جدا نوشته می‌شود.
اگر در آغاز اسم بود، نیم‌جدا نوشته می‌شود.

 

[Ela]

ای (حرف ندا) همیشه جدا از منادا نوشته می‌شود. اعراب‌فقط برای پیشگیری از بدخوانی اعراب‌گذاری می‌شود.
از ساکن به‌ندرت استفاده می‌شود.
تنوین‌درج تنوین در کلمات تنوین‌دار، اجباری است.
ـهٔ فقط «ـهٔ» درست است و آن را همیشه باید درج کنیم.

 

[Ela]

بناهای اختیاری دستورخط​

در بناهای اختیاری دستورخط، این‌ها را برگزیده‌ایم:

دستورخط	انتخاب «ویراسـتاران»
ابن = بن	در میانهٔ اسم، الف «بن» را درج نمی‌کنیم.
ـها = ها	«ها»ی جمع را همیشه با قبل نیم‌جدا می‌نویسیم.
املاء = املا	بعد از کلمات عربی مختوم به الف و همزه، همزه را درج نمی‌کنیم: املا. در این صورت، وقتی این کلمات کسرهٔ اضافه بگیرند، یای میانجی بعدشان قرار می‌گیرد: املای من.
املایی = املائی	قبل از یای نسبت و یای نکره‌ساز، ی می‌گذاریم، نه همزه: املایی.

 

[Ela]

دوصورته‌ها

در فرهنگ املایی خط فارسی، اگر برای یک واژه دو صورت املایی آمده باشد، معمولاً نخستین صورت املایی را ملاک گرفته‌ایم. این ازآن‌روست که در خود فرهنگ املایی خط فارسی نیز صورت اول به‌واسطهٔ رجحانش در ابتدا قرار گرفته است.

 

[Ela]

اگر واژه‌ای نبود؟

طبیعی است که بعضی واژه‌ها در فرهنگ املایی «ویراسـتاران» نباشد. ما گزارش جست‌وجوهای بی‌پاسخ را می‌بینیم و به‌تدریج و پس از بررسی، آن‌ها را به فرهنگ املایی «ویراسـتاران» می‌افزاییم. البته برای سرعت‌یافتن این فرایند، خواهش می‌کنیم فرم «پیشنهاد واژه» را پر کنید.

 

[Ela]

فارسی

چند واژهٔ نیم‌جداشده در فرهنگ املایی خط فارسی را نپذیرفته‌ایم؛ چون کلمهٔ مرکب نیست، مبنایی در دستورخط ندارد، به افراط در نیم‌جداکردن کشیده می‌شود و کلمه را دشوارخوان می‌کند. این نپذیرفتن فقط دربارهٔ نیم‌جداکردن، آن‌هم در همین چند واژهٔ معدود است و قرار نیست ادامه یابد. شمار مخالفت‌ها ۴۹۳ مدخل از بین ۳۱٬۷۶۷ مدخل است؛ یعنی ۱٫۵۵درصد! دوباره می‌گوییم مخالفت‌ها فقط در نیم‌جداکردن است.

چند نمونه:

 

[Ela]

نایکدستی: مثلِ‌آبِ‌اماله، آبِ اِماله

از آن طرف، چند واژهٔ پیوسته را نیز نپذیرفته‌ایم. برای تمام مخالفت‌هایمان از دستورخط دلیل داریم و آورده‌ایم.

 

[Ela]

فاصله‌گذاری کلمات

۱. درون یک کلمه:

۱. ۱. فاصله: نباید

۱. ۲. نیم‌فاصله: در صورت نیاز، باید

 

[Ela]

۲. بـیـن دو کلـمه:

۲. ۱. یک فاصله: باید

۲. ۲. بیش از یک فاصله: نباید

۲. ۳. نیم‌فاصله: نباید

 

[Ela]

عددنویسی

۱. عدد و معدود ← جدا: یازده تومان، ۲۵ تومان، کوچهٔ ۲۲

نکته: «بار» و «تا» هم معدود محسوب می‌شود: اولین بار.

۲. هر تک‌واژهٔ ترکیبی ← نیم‌جدا: ۲۵تومنی، پنجاه‌تومنی، سی‌ساله، هشتاد‌نفری، صددروازه، هشت‌دری، ۳۲۰برگی