آموزشی آن‌چه در خفا گویند؛ معما و راز در داستان | چگونه مخاطب را جذب داستان نگه داریم؟

[-pariya-]

 

[-pariya-]

به نظرتان جذابیت یک داستان در چیست؟ یک داستان چطور می‌تواند کنجکاوی مخاطب را به اندازه‌ای تحریک کند که او را دنبال خود بکشاند؟
استفاده از معما و راز، همان چیزی است که علامت سؤال‌هایی در ذهن مخاطب می‌کارد و او را با داستان همراه می‌کند تا از گذشته و آیندۀ کاراکترها آگاه شود.
در این پست از این خواهیم گفت که رازآلودگی چیست و چگونه در صحنه‌پردازی یا دیالوگ از عنصر رازآلودگی استفاده کنیم
؟

 

[-pariya-]

راز یا معما در داستان چیست؟
معما عنصری است که وجودش کنجکاوی مخاطب را برانگیخته می‌کند. معما یک پرسش است. لازم است تا در بخش‌هایی از داستان نقاطی تاریک، قدری وهم و رازآلودگی بگنجانید تا از این طریق تعلیق خلق ‌کنید.

 

[-pariya-]

استفاده از معما یا گنجاندن یک راز باعث می‌شود مخاطب مشتاق دانستن حقیقت و ادامۀ ماجرا باشد. اصلاً مخاطب داستان را دنبال می‌کند تا بفهمد اصل قضیه چه بوده و قرار است به کجا ختم شود. پس از سر همین کنجکاوی است که داستان را ادامه می‌دهد و پیش می‌رود.

 

[-pariya-]

آیا خلق یک علامت سؤال کافی است؟ قطعاً نه‌. لازم است این کنجکاوی با اطلاعاتی که ارائه می‌دهیم و نحوه و میزان ارائه‌اش، حفظ شود.

و دقیقاً همین مسئله است که مهم است. باید قضیه‌ای وجود داشته باشد که کاراکترها یا برخی از آن‌ها چندان تمایلی به صحبت درموردش نداشته باشند. یا این‌که شخصی تلاش کند به نحوی آن را پنهان نگه دارد. گویی رازی در میان است. چیزی که نباید فاش شود. یا حالاحالاها نباید فاش شود

 

[-pariya-]

پس زمانی که می‌خواهیم از عنصر رازآلودگی استفاده کنیم در واقع تلاش می‌کنم مخاطب را در تاریکی نگه داریم؛ اجازه نمی‌دهیم در مورد همه چیز اطلاعات واضح و شفافی داشته باشد و برخی مسائل را مبهم باقی می‌گذاریم.

 

[-pariya-]

در داستان‌های وحشت زیاد از عنصر رازآلودگی استفاده می‌شود. هم‌چنین در داستان‌هایی که بر تعلیق می‌چرخند، مثل ثریلرها و داستان‌های جنائی، می‌توانیم از رازآلودگی و برکاتش بهره ببریم. خاصه زمانی که بخواهیم از زاویه دید خود مجرم بنویسیم یا روایت از زاویه دید و زبان کسی است که برای مثال به مجرم کمک می‌کند یا شخصی است که به نحوی از ماجرا خبر دارد.

 

[-pariya-]

شاید هم این صحبت‌ها نباشد اما راوی، هر کسی که هست، بخش‌های نامکشوفی در زندگیش دارد که دلش نمی‌خواهد فاش شود. پس شروع می‌کند به پنهان کردن برخی مسائل و این یک کنجکاوی ایجاد می‌کند: او چه چیزی را پنهان می‌کند و چرا؟

طبیعتاً لازم است سرنخ‌هایی داده شود که مخاطب متوجه شود در این بخش یک قضیه‌ای هست ولی از او پنهان شده.

 

[-pariya-]

اساسِ گوتیک رازآلودگی است؛ بررسی یک نمونه
اگر رمان ربکا از دافنه دوموریه را خوانده باشید متوجه این هستید که عنصر رازآلودگی چیست. اساساً داستان‌های گوتیک بر محور یک راز یا توطئه شکل می‌گیرند و معروفند به فضاهای موهوم‌شان.

 

[-pariya-]

ربکا یک عاشقانۀ گوتیک است. در این داستان ما از ابتدای ماجرا اسم ربکا را می‌شنویم؛ اصلاً اسم ربکا روی داستان است! اما دقیقاً نمی‌فهمیم این ربکا کیست و چرا این‌قدر مهم است؟ چه کرده که با هر بار به زبان آوردن نامش احوالات اشخاص تغییر می‌کند؟