آموزشی تشریح کامل معنای تلویحی در ترجمه

[شاهدخت]

ماندن مقداری از اطلاعات ابلاغی به صورت تلویحی
چنین کاری ممکن است تلویحا این معنا را داشته باشد که شنوندگان یا خوانندگان بی اطلاع یا نادان هستند. بنابراین در هر ارتباطی مقداری از اطلاعاتی که به وسیله ابلاغ قرار می گیرد، چه در گفت و شنود و چه در نوشتار، به صورت ضمنی (تلویحی) باقی می ماند.

 

[شاهدخت]

مثال از جملات تلویحی در اخبار
مثلا از جمله مطالبی که گویندگان خبر در آمریکا می خوانند چنین است:

The Clinton tax bill passed in the senate today.

اگر گوینده می گفت:

The tax bill proposed by the president of the United States, Bill Clinton, was passed in the senate of the United States today.

مردم بی درنگ از گوش دادن به این گوینده خودداری می کردند. چنین آدمی وقت آن ها را به خاطر مطالبی که می دانند تلف کند. این نوع اطلاعات، اطلاعات مشترک است.

 

[شاهدخت]

اطلاعات مشترک چیست؟
تمامی ارتباطات بر پایه اطلاعات مشترک است که ممکن است شامل ساختارهای زبان مشترک، فرهنگ مشترک، مکالمات قبلی، مطالعه مطلب یکسان، تجربه مشترک و اموری از این قبیل باشد. در همه متون مورد نظر برای ترجمه اطلاعات تلویحی وجود دارد.

به عبارت دیگر در خود متن به صورت صریح بیان نشده است. مقداری از اطلاعات و یا معنی به دلیل ساختار زبان منبع و مقداری به دلیل آنکه از قبل در جای دیگری از متن آمده است و قدری از آن هم به دلیل اطلاعات مشترک بودن در وضعیت ارتباط، به صورت ضمنی یا تلویحی باقی می ماند.

 

[شاهدخت]

اطلاعات تلویحی جزء فهمیدنی برای نویسنده
با این وجود اطلاعات تلویحی جزیی از معنایی است که باید به وسیله مترجم ابلاغ گردد، زیرا جزیی از معنایی است که از نظر نویسنده اصلی فهمیدنی است. از این رو اطلاعات صریح، اطلاعاتی است که به کمک اقلام واژگان و شکل های دستوری آشکارا بیان می شود و جزیی از شکل روساخت می باشد.

 

[شاهدخت]

گونه های اطلاعات تلویحی
اطلاعات تلویحی اطلاعاتی است که شکل خاصی ندارد، ولی اطلاعات آن جزیی از ابلاغ کلی مفروض و یا مورد نظر نویسنده است. ممکن است اطلاعات به صورت تلویحی باشد که ارجاعی است یا سازمانی و وضعی و یا وضعی تنها، به عبارتی چه بسا هر سه نوع معنی، صریح و یا تلویحی باشند.

 

[شاهدخت]

معنای ارجاعی تلویحی در ترجمه
در تمامی متون، اشاره به اشیا، رویدادها، اسنادها و ارتباطات به صورت تلویحی باقی می ماند. معنا در متن موجود است اما به صورت صریح ابراز نمی شود. مثلا اگر کسی بپرسد: ?How many people came شخص مورد سوال ممکن است جواب دهد: Ten معلوم است که معنای ten در این زمینه یعنی Ten people came ارجاع به people و came در پاسخ به صورت ضمنی باقی می ماند.

شکل دستوری اجباری در تمامی زبان ها
تمامی زبان ها شکل های دستوری اجباری دارند، اما زبان ها مورد آنچه اجباری است یکسان نیستند. مثلا در انگلیسی صراحت دادن به این نکته که آیا اسم مفرد است یا جمع اجباری است. در انگلیسی گفتن I saw some dogs walking down the street و یا I saw a dog walking down the street

 

[شاهدخت]

اطلاعات تلویحی در اشاره به رویدادها
در انگلیسی باید بر عدد تصریح گردد اما در بسیاری از زبان ها چنین نیست. اسم هایی که به روبدادها اشاره دارند دارای اطلاعات تلویحی (ضمنی) می باشند. در آنجا که شکل اسمی به کار می رود نشانه ای از کننده کار و آنچه کار بر آن واقع می شود، وجود ندارد. جمله Help will come نه دارای مفعول است و نه فاعل (کننده کار و انچه کار بر آن واقع می شود ضمنی است)

 

[شاهدخت]

اضافه کردن فاعل و مفعول برای شرح رویداد
اما در زبانی که برای شرح این رویداد از فعل استفاده می کند باید فاعل و مفعول را اضافه کرد یعنی جمله را به شکلی اینگونه در آورد:

Someone will come and he/ they will help us.

و در واقع هیچ معنای ارجاعی اضافه نشده و فقط اطلاعات به جای آنکه به صورت تلویحی (ضمنی) باقی بماند تصریح بخشیده شده است.

 

[شاهدخت]

معنای تلویحی و صریح در زبان های گوناگون
در زبان پیدگینی (در پایوآ، گینه جدید) فرقی میان مونث و مذکر وجود ندارد، ولی وقتی این زبان پیدگینی به یکی از زبان های پایوای گینه جدید ترجمه می شود تصریح بخشیدن به این مطلب اجباری است. در ترجمه همان مطلب به انگلیسی مشخص کردن مذکر، مونث و خنثی با وجودی که متن اصلی در پیدگین به صورت ضمنی باقی مانده ضرورت دارد.

 

[شاهدخت]

تشخیص معانی تلویحی و صریح
اینکه کدام معنای ارجاعی ضمنی است و کدامیک صریح به آن زبان خاص مربوط می شود. چون زبان ها در این مساله بسیار با هم تفاوت دارند. در ترجمه باید تعدیل های بسیاری صورت گیرد. این واقعیت که مقداری اطلاعات در ساختارهای معین دستوری به صورت ضمنی باقی می ماند موجب ابهاماتی خواهد شد.