آموزشی غلط‌های رایج نوشتاری و املایی

[Trodi]

مثال (3)

حاله من ← × غلط

حالِ من ← √ صحیح نقش‌نمای اضافه

مثال (4)

بی‌انگیزِ ← × غلط

بی‌انگیزه ← √ صحیح «ه» حرف اصلی در انتهای کلمه

گشت‌وگذار صحیح است.

واژه گذار از “گذاشتن” به معنای عبور کردن و سپری کردن است و در این ترکیب معنای درستی می‌دهد.
گزار به معنای انجام دادن است و در اینجا اشتباه است.

پس درستش: گشت‌وگذار یعنی گردش و تفریح.

 

[Trodi]

نیم‌فاصله | عدم رعایت نیم‌فاصله یک غلط املایی است!
رعایت نیم‌فاصله می‌توانند باعث بهتر خوانده‌شدن متن شوند و همین‌طور به زیبایی آن هم کمک کنند؛ اما چالش‌های استفاده درست از نیم‌فاصله به قدری زیاد هستند که بسیاری از محتوانویس‌ها ترجیح می‌دهند به کلی از نیم‌فاصله‌ها صرف‌نظر کنند و این یک غلط املایی بزرگ است. پس با وجود تمام چالش‌ها، بهتر است با تمرین و ممارست زیاد، به جایگاه درست نیم‌فاصله مسلط شویم.

 

[Trodi]

موارد رعایت نیم‌فاصله
نشانه جمع «ها»: تیم‌ها، گل‌ها، توپ‌ها و …

ای نکره: خانه‌ای، ذره‌ای، خرابه‌ای و …

واژه‌های مرکب: دانش‌آموز، تعیین‌کننده و …

بعضی پسوندها مانند تر، ترین و شده: بزرگ‌ترین، باشکوه‌ترین، نوشته‌شده و …

پیشوند می و نمی + فعل‌های مضارع: می‌خواهد، نمی‌ماند و …

«ی» اضافه: پرنده‌ی، شانه‌ی و …

 

[Trodi]

یادآوری؛ روش تایپ نیم‌فاصله
در ویندوز و نرم‌افزارهایی مثل وُرد، برای تایپ نیم‌فاصله از دکمه‌های Ctrl+Shift+2 استفاده کنید.

در برنامه وُرد می‌توان با – + Crtl یا شاید Ctrl+Space هم نیم‌فاصله گذاشت.

 

[Trodi]

نحوه صحیح استفاده از تنوین | در واژه‌های فارسی و عربی
تنوین به عنوان ابزار ساخت قید در زبان عربی به حساب می‌آید و به همین خاطر، زبانی که ما از قیدهای عربی در زبانمان استفاده می‌کنیم، با استفاده از تنوین را رعایت کنیم. اما در واژه‌های فارسی هیچ لزومی وجود ندارد و برعکس، استفاده از تنوین غلط است.

 

[Trodi]

مثال

ناچاراً برگشتم ← × غلط

به ناچار برگشتم ← √ صحیح

کلمه نمازگزار صحیح است.

نمازگزار به معنای کسی است که نماز می‌خواند. این واژه از ریشه “گزار” به معنای انجام دادن یا به جا آوردن آمده است.

نمازگذار اشتباه است، زیرا “گذار” به معنای کسی است که چیزی را می‌گذارد یا عبور می‌کند و در این ترکیب معنای درستی نمی‌دهد.

 

[Trodi]

بنابراین، باید گفت: نمازگزار = کسی که نماز می‌خواند.

می‌گذارد (با ذ): از “گذاشتن” به معنای قرار دادن یا عبور کردن.
مثال: کتاب را روی میز می‌گذارد.

می‌گزارد (با ز): از “گزاردن” به معنای انجام دادن یا ادا کردن.
مثال: نماز را به جا می‌گزارد.

 

[Trodi]

جایگاه ویرگول در نوشتار فارسی
همه ما در نگاه اول معتقدیم که به جایگاه درست ویرگول احاطه داریم، با این حال، در بسیاری از متن‌ها چالش استفاده درست از ویرگول یا کاما به چشم می‌خورد، پس بد نیست توضیحی درباره‌اش داشته باشیم. برای به‌کاربردن ویرگول، باید آن را به کلمه اول چسباند و با یک فاصله از کلمه بعدی نوشت.

مثال

کالایی که سفارش داده‌بودید ، رسید. ← × غلط

کالایی که سفارش داده بودید، رسید. ← √ صحیح

 

[Trodi]

استفاده از دو فعل مهم گذار و گزار | به ویژه در نوشتار محاوره ای
گذار و گزار هم در دستورالعمل زبان فارسی از آن دسته از پسوندهایی هستند که همه را به اشتباه می‌اندازند.

 

[Trodi]

اما یک راه خوب برای تشخیص املای صحیح وجود دارد. «گزار» از مصدر «گزاردن» و «گذار» از مصدر «گذاشتن» است.

معنی مصدر «گزاردن»: اداکردن، انجام‌دادن، به‌جاآوردن.

معنی مصدر «گذاشتن»: قرار دادن، وضع‌کردن، برجای نهادن.