معرفی کتاب مروری بر کتاب «می‌خواهم فیلمنامه بنویسم» از احمد طالبی‌نژاد

[شیر کاکائو]

 

[شیر کاکائو]

احمد طالبی‌نژاد نویسندۀ کتاب «می‌خواهم فیلمنامه بنویسم» در اینجا کوشیده است تا اختلافات شخصی خود را با پسرش به یک فیلمنامه تبدیل کند. مضمون فیلمنامۀ طالبی‌نژاد روی پس‌زمینۀ سبز جلد کتاب طراحی شده است، طرح پسر جوانی که پای قایقی چوبی در انتظار پدری است که پشت به صفحه دارد، و مشخص نیست که آیا تمایل دارد پسرش را همراهی کند یا می‌خواهد از او خداحافظی ‌کند.

 

[شیر کاکائو]

در این کتاب نویسنده نشان می‌دهد که چگونه واقعیت یک مسئلۀ شخصی را دستکاری می‌کند و با آن فیلمنامه‌ای‌ می‌نویسد. نویسندۀ این کتاب و پسرش اختلافاتی باهم دارند و مضمون اصلی این فیلمنامه نمایش دادن اختلافات و تفاوت‌های بین این دو نسل است. کتاب فصل‌بندی مشخصی ندارد و نویسنده توضیحات هر بخش را تحت عناوین عجیب‌وغریبی بیان کرده است. این کتاب صدوبیست صفحه‌ای سال نودوپنج در نشر چشمه منتشر شده است.

 

[شیر کاکائو]

نویسنده در این کتاب ایده‌ای در ذهن دارد و می‌خواهد مدتی آن را در ذهن نگه دارد تا ایده پرورده شود. در این مدت‌زمان که ایده در ذهنش ورز می‌خورد او می‌خواهد به مطالعه و تحقیق دربارۀ موضوع ایده‌اش بپردازد. نویسنده در رابطه با اهمیت تحقیق و پژوهش به مواردی اشاره می‌کند که در اینجا چهار مورد از آن‌ها بیان شده‌اند.

۱ . تحقیق یکی از مراحل همیشگی خلق کردن است.

۲ . تحقیق راه مؤثری برای رهایی از بن‌بستی است که در مسیر خلق‌کردن به وجود آمده است.

۳ . تحقیق می‌تواند به کشف زمینه‌های ناشناخته فیلمنامه کمک کند.

۴ . تحقیق باعث ایجاد اشتیاق و علاقه برای ادامۀ کار می‌شود.

نکته: مشاهدۀ شخصی مؤثرترین روش تحقیق است. اگر امکان دارد به محل وقوع ماجرا بروید یا با شخصی که می‌خواهید راجع‌به او بنویسید ملاقات کنید. کسب اطلاعات شفاهی در زمینۀ موضوعی که می‌خواهید دربارۀ آن بنویسید بهترین روش ممکن تحقیق است.

 

[شیر کاکائو]

عنصر شخصیت در فیلمنامه​

نویسنده، ایده را در ذهنش می‌پروراند و آنچه را که نیاز دارد دربارۀ آن تحقیق و پژوهش می‌کند و در ادامه به عنصر شخصیت در فیلمنامه می‌پردازد. او بیشتر از هر عنصر دیگری به عنصر شخصیت اهمیت داده است و تلاش کرده تا فیلمنامه‌ای شخصیت‌محور پدید آورد. وی در ابتدا به سه وجه یک شخصیت توجه می‌کند.

۱ . وجه بیرونی یا فیزیکی: منظور شکل ظاهر و قیافۀ شخصیت است. مثلاً چشم‌های شخصیت چه حالتی دارد و قد و وزن او چقدر است و چه مدل لباس‌هایی می‌پوشد…

۲ . وجه درونی: حال‌وهوای درونی شخصیت شما چگونه است. مثلاً شخصیت شما آدم کم‌حرفی است یا پرحرف، آدم آرامی است یا پر شروشور …

۳ . وجه رفتاری: وجه رفتاری به حالت‌های رفتاری و واکنش‌های شخصیت مربوط است. مثلا طرز راه رفتن و حرف‌زدن او چگونه است؟ طرز نگاهش به چه حالتی است؟ …

 

[شیر کاکائو]

در ادامه این سؤالات را هم دربارۀ «شخصیت» از خود بپرسید:

۱ . جزو کدام طبقه یا گروه از مردم است؟

۲ . در کجا زندگی می‌کند؟

۳ . وضعیت اقتصادی او چگونه است؟

۴ . میزان تحصیلاتش چقدر است؟

۵ . گذشتۀ او چگونه است؟

۶ . منطق او برای زندگی چیست؟

 

[شیر کاکائو]

نام‌گذاری شخصیت:



اسم شخصیت شما چیست؟

اسامی با منظورهای متفاوتی انتخاب می‌شوند و برخی نام‌ها بیانگر جریان‌های تاریخی، سیاسی و مذهبی هستند. برخی فرهنگی و برخی دیگر هم نمادهایی از زندگی و زیبایی‌های جهان هستند. بعضی نام‌ها نیز یادآور نسبت‌های قومی هستند. هیچ چیز به اندازۀ یک اسم نمی‌تواند رابطۀ شخصیت‌ها را با اطرافیان خود و بیننده باورپذیر کند. به باور نویسندۀ کتاب «می‌خواهم فیلمنامه بنویسم» بهتر است که در فیلمنامه‌نویسی از اسامی معمولی و بی‌منظور برای شخصیت‌های خود استفاده کنید.

 

[شیر کاکائو]

 

[شیر کاکائو]

چگونه شخصیت را در داستان معرفی کنیم؟

هنگام نوشتن داستان همۀ ویژگی‌های شخصیت خود را یکجا برملا نکنید و بگذارید بیننده در مسیر رشد و تحول شخصیت‌ها به‌مرور با آن‌ها آشنا شود. بدترین شکل معرفی شخصیت این است که هویت او را به طور کامل در همان دقایق نخست فیلمنامه نشان دهید و مانع غافل‌گیری بیننده شوید.

فیلم‌هایی که هویت کامل شخصیت را در همان دقایق نخست فیلم نشان می‌دهند، در دام حادثه‌پردازی‌های غیرضروری می‌افتند، به همین خاطر از همان ابتدای فیلم، پایان فیلم معلوم و مشخص می‌شود.

 

[شیر کاکائو]

گاهی هم شخصیت‌های اصلی از طریق شخصیت‌های فرعی معرفی می‌شوند و بیننده با آن‌ها آشنا می‌شود. اهمیت شخصیت‌های فرعی را نباید نادیده بگیرید زیرا که اهمیت آن‌ها درست به اندازۀ شخصیت‌های اصلی است، با این تفاوت که طول حضورشان بر روی پرده یا در طول فیلمنامه کمتر از شخصیت‌های اصلی است.