آموزشی کاربرد ویرگول یا کاما (،) در فارسی

[شاهدخت]

کاربرد ویرگول یا کاما (،) در فارسی

 

[شاهدخت]

ویرگول، کاما یا درنگ نما نشانه‌ای است که برای مکث کوتاه در جمله به کار می‌رود و اجزای دو طرف آن با هم پیوند دارند. کلمه ویرگول (virgule) از زبان فرانسه و کاما (comma) از زبان انگلیسی وارد زبان فارسی شده است. در زبان انگلیسی دُم این علامت به سمت پایین است؛ اما در زبان فارسی،‌ شاید به خاطر اجتناب از اشتباه گرفتن آن با حرف «و»، دم آن رو به بالا قرار دارد.

 

[شاهدخت]

کاربرد ویرگول در نگارش فارسی​

ویرگول در نگارش فارسی کاربردهای متعددی دارد که در اینجا به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

 

[شاهدخت]

عطف بین کلمه‌ها و عبارت‌های هم‌پایه در یک جمله​

کلمه‌های هم‌پایه، یعنی کلمه‌هایی که دارای یک نقش هستند و برای همه آنها از یک فعل استفاده می‌شود. اگر این کلمات بیشتر از دو تا باشند، بین آن‌ها ویرگول درج می‌شود و قبل از آخرین کلمه یا عبارت، به جای ویرگول، از واو یا از يا استفاده می‌شود.

نقطه، ویرگول و نقطه ویرگول از علامت‌های مکث کوتاه در زبان فارسی هستند.

 

[شاهدخت]

گاه در بین گروه‌های هم‌پایه، برای رفع ابهام، در دو گروه آخر، قبل از «و» عطف، ویرگول نیز می‌آید:

زن و مرد، پیر و جوان، شهری و روستایی، و باسواد و بی‌سواد همه از حقوق شهروندی یکسانی برخوردارند.

 

[شاهدخت]

بین دو جمله پایه و پیرو و در جملات مرکب که معنای جمله قبلی بدون جمله بعدی کامل نیست​

اگر تمرین نکنید، به درجه استادی نمی رسید.

با توجه به این که امسال زمستان سختی در پیش است، در صورتی که در زمستان قصد سفر به منطقه را دارید، زنجیر چرخ به همراه داشته باشید.

 

[شاهدخت]

بین دو جمله مرکب، زمانی که بخشی از جمله دوم، به قرینه جمله اول حذف شود​

مشک آن است که خود ببوید، نه آن که عطار بگوید.

 

[شاهدخت]

برای جلوگیری از اشتباه در خواندنِ جمله​

اگر احتمال بدهیم که خواننده کلمه‌ها را با کسره اضافه بخواند، برای جلوگیری از این اشتباه می‌توان از علامت ویرگول استفاده کرد:

با بررسی اقدامات قانونی، مجلس استیضاح وزیر را از دستور خارج کرد.

پس، فردا می‌بینمت.

کتاب، دوستی خوب است.

 

[شاهدخت]

جدا کردن جمله یا عبارت معترضه از بقیه اجزای جمله​

استادم، که روانش شاد باد، در ادبیات بی‌نظیر بود.

نکته: البته در این مورد می‌توان به جای ویرگول از خط فاصله هم استفاده کرد.

 

[شاهدخت]

پس از منادا​

منادا اسمی است که قبل یا بعد از حرف ندا قرار می‌گیرد. گاهی پس از منادا، از علامت تعجب (!) نیز استفاده می‌شود.

یا رب، تو چنان کن که پریشان نشوم.