آموزشی گیومه و کاربرد آن

[ماهــر]

معنی و کاربرد گیومه!

 

[ماهــر]

گیومه نیز مانند پرانتز یا آکولاد، جزو علائمی است که به صورت جفت به کار می‌رود. به عبارتی دیگر این علامت نگارشی در ابتدا و انتهای جمله دیده می‌شود. در زبان انگلیسی به گیومه quotation mark گفته می‌شود و آن را به صورت (” “) نمایش می‌دهند. یک اشتباه رایج در متون فارسی استفاده از کوتیشن به جای گیومه است. برای نقل قول در زبان فارسی باید از گیومه استفاده شود و استفاده از معادل انگلیسی آن ناردست است.

 

[ماهــر]

همان‌طور که می‌دانید رایج‌ترین کاربرد گیومه در زبان فارسی، نشان دادن نقل قول مستقیم است. اما این نشانه نگارشی جز نقل قول، کاربردهای دیگری نیز دارد که توضیح می‌دهیم... .

 

[ماهــر]

موارد استفاده از گیومه در نگارش فارسی​

گیومه که با نماد « » نشان داده می‌شود، در ابتدا و انتهای عبارات، جمله‌ یا یک متن قرار می‌گیرد. با این علائم نگارشی می‌توان حدود جملات را مخصوصا در نقل قول‌های مستقیم مشخص کرد. کاربردهای این نشانه نگارشی را در ادامه با مثال بخوانید.

 

[ماهــر]

۱. بیان نقل قول مستقیم​

رایج‌ترین کاربرد گیومه است. در نقل قول‌های مستقیم پس از واژه گفت، حتما گیومه را خواهید دید. این نشانه حدود جمله را مشخص می‌کند و مخاطب متوجه می‌شود که نقل قول دقیقا کجا به پایان رسیده است.

گفت: « استدعا می‌کنم از این شوخی‌ها نفرمایید... قصد داریم انشاالله همین روزها یک دختر خوبی را برایش شیرینی بخوریم.»

 

[ماهــر]

۲. برای اشاره به اصطلاحات جدید و ناآشنا​

اگر در قسمتی از متن، می‌خواهید عبارت یا جمله‌ای را بیاورید که می‌دانید برای مخاطب جدید و ناآشنا است، بهتر است آن عبارت داخل گیومه قرار بگیرد. به مثال‌ زیر توجه داشته باشید:

به گیومه در زبان انگلیسی «کوتیشن مارک» گفته می‌شود.

 

[ماهــر]

۳. اشاره و تاکید بر روی یک عبارت یا واژه​

از دیگر کاربردهای گیومه، می‌توان به نقش تاکیدی آن اشاره کرد. به عبارتی اگر می‌خواهید توجه خواننده را به یک اصطلاح یا جمله ویژه‌ای در متن خود معطوف کنید، می‌توانید آن عبارت را در داخل گیومه بگذارید. لازم به ذکر است که برای نشان دادن تاکیدی بودن یک عبارت یا جمله، می‌توانید آن را بولید یا ایتالیک نیز بکنید.

در میان ابزارهای ویرایش متن، «ویراستار» تخصصی‌ترین ابزار ویرایش متون فارسی است.

 

[ماهــر]

۴. تضمین در شعر​

اگر شاعری یک بیت از شعر یک شاعر دیگر را بدون هیچ تغییری در شعر خود آورده باشد، آن بیت باید در داخل گیومه قرار بگیرد. به این صنعت ادبی تضمین در شعر گفته می‌شود. برای درک بهتر، به بیت زیر که یک بیت از سعدی اما با تضمینی از قرآن است توجه کنید:

زینهار! از قرین بد زینهار
«وقنا ربنا عذاب النار»

 

[ماهــر]

• در نقل قول‌های غیرمستقیم از گیومه استفاده نمی‌شود. یکی از رایج‌ترین اشتباهات در استفاده از گیومه، استفاده از آن در نقل قول‌های غیر مستقیم است. کمی پیش به کاربرد آن در یک نقل قول مستقیم اشاره کردیم. مثال زیر، یک نقل قول غیر مستقیم است که نیازی به گیومه ندارد. مثال:

دیروز استاندار در دیدار با اهالی شورای شهر گفت باید تدابیر جدیدی در جهت ساماندهی به فضای سبز شهری اندیشیده شود.

 

[ماهــر]

• اگر جمله‌ای که با گیومه آغاز شده است از یک پاراگراف بیشتر باشد، در ابتدای پاراگراف بعدی باید از گیومه استفاده شود.