آموزشی ♦️نکات انجمن ویراستاری♦️

[DELARAM]

📌یقین قطعی

یقین به معنی «حتمی و قطعی» است. بنابراین با ذکر آن نیازی به آوردن «حتمی و قطعی» نیست

نمونه غیر معیار: یقین قطعی است که من مرتکب این کار نشده‌ام.

نمونه معیار: یقین است که من مرتکب این کار نشده‌ام.

درست_نویسی

 

[DELARAM]

📌شیلاتِ ماهی

شیلات به معنی «ماهیگیری و امور مربوط به آن» و نیز به معنی «سازمان یا شرکتی که امور پرورش، صید و فروش ماهی را بر عهده دارد» است. در هر صورت با ذکر «شیلات» نیازی به آوردن «ماهی» نیست.

درست_نویسی

 

[DELARAM]

📌غذا/ غزا/ قضا

غذا به معنی «خوراک» است.
غزا به معنی «جنگ و جنگ کردن» است
قضا به معنی «تقدیر، سرنوشت» و «قضاوت و داوری» است:

میان ما هم قرن‌ها همین رسم وجود داشت و کار تعلیم و قضا به روحانیان سپرده شده بود که جامه خاص خود را داشتند. (خانلری: هفتاد سخن ۲۹)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه

 

[DELARAM]

📌غیض/ غیظ

غیض به معنی «نقصان مقدار آب» است:

آب‌های خرد و چشمه‌سار ضعیف که به فیضی اندک در جوش آیند و به غیضی جزئی خاموش. (قائم مقام ۴۳)

غیظ به معنی «خشم، غضب» است:

لاداس پیر نگاهش کرد از غیظ داشت می‌ترکید ولی چیزی نگفت. (قاضی: مسیح باز مصلوب ۳۶۸)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه

 

[DELARAM]

📌شبح/ شبه

شبح به معنی «سیاهی و سایه موهوم از کسی یا چیزی» است.
شَبَه به معنی «شبیه بودن، مشابهت، همانندی» است:

گفتند که آن روی چو مه را شبهی هست/ این سلسله‌های شبه‌گون را شبهی کو (سنایی: دیوان ۵۷۹)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه

 

[DELARAM]

📌سر دفتر

شادروان عباس اقبال می‌نویسد: ترکیب‌هایی مانند سر دفتر، سر دبیر و نظایر این‌ها همه غلط و ساختگی است. لغت «سر» در فارسی در اصل به معنی مصطلح امروزی یعنی «رأس» عربی است و مجازاً به معانی «ابتدا و بالا و رئیس» نیز به کار برده شده است و «سر چیزی داشتن یا بر سر آن بودن» یعنی «با او عهد و پیمان داشتن»:

ما را سری است با تو که گر خلق روزگار/ دشمن شوند و سر برود هم بر آن سریم (سعدی: انوری ۵۲۲)

درست_نویسی

 

[DELARAM]

📌سِیف/ صِیف

سیف به معنی «شمشیر» است:

دیوانگان نترسند از صولت قیامت/بشکیبد اسب چوبین از سیف و تازیانه (سعدی: کلیات ۵۹۵)

صیف به معنی «تابستان» است:

عمر گرانمایه در این صرف شد/ تا چه خورم صیف و چه پوشم شتا (سعدی: گلستان ۸۳)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه

 

[DELARAM]

📌مجزّا/ مجزّی

مجزّا به معنی «تقسیم شده» است و املای آن به همین صورت یعنی با «الف» درست است:

بالاخره تاریکی از روشنایی به کلی مجزا خواهد شد و عالم، آرام قطعی خواهد یافت. (اقبال: نمونه‌هایی از نثر فصیح معاصر ۳۳)

درست_نویسی

 

[DELARAM]

📌مأمول/ معمول

مأمول به معنی «آرزو شده، خواسته شده» و «آرزو و حاجت» است:

شب دراز دو چشمم بر آستان امید/ که بامداد در حجره می‌زند مامول (سعدی: انوری ۴۸۰)

معمول به معنی «رایج و متداول» است:

سفر ایرانیان به قفقاز در آن روزگار شیوه‌ای معمول بود (یوسفی: دیداری با اهل قلم ۷۷/۲)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه

 

[DELARAM]

📌مَقام/ مُقام

مَقام این واژه عمدتاً به معنی «پایگاه، منزلت، جایگاه و محل اقامت» به کار می‌رود.
مُقام به معنی «اقامت» است:

قضا نقل کرد از عراقم به شام/ خوش آمد در آن خاک پاکم مقام (سعدی: بوستان ۱۳۷)

درست_نویسی
واژه‌های_متشابه