آموزشی 22 نکته برای داستان نویسی از صفر

[NIRI]

22 نکته‌ی مهم​

این ها که 22 نکته است، 220 نکته هم اگر کسی بگوید و شما بشنوید و بخوانید و حتی حفظ کنید نویسنده نمی شوید. برای نویسنده شدن یک قلم لازم است و یک مشت کاغذ سفید و البته پشتکار. این نکات تجربیاتی است که آدم های با پشتکار قبلی درباره شان حرف زده اند و این متن اساسا قرار است این تجربیات را به خوانندگان ارائه کند و البته خواننده خود باید مسیر نویسنده شدنش را کشف کند و بپیماید.

 

[NIRI]

۱ـ نوشتن را یک حرفه بدانید​

اگر می خواهید فقط برای تفنن و سرگرمی بنویسید یا اگر فکر می کنید می توانید علاوه بر کارهای مختلف روزانه و فقط با استفاده از وقت های مرده زندگی تان نویسنده شوید، ادامه این متن را نخوانید.
نوشتن هم مثل کارهای دیگر، علاوه بر ذوق و شوق و استعداد، تلاش می خواهد، مثل فوتبالیستی که اگر هر روز تمرین نکند از شرایط آرمانی دور می شود یا مثل دانشجویی که اگر در طول ترم درس نخواند. در پایان ترم با مشکل مواجه می شود یا مثل آهنگری که برای حرفه ای شدن چکش ها بر سندان می کوبد و مثل نقاشی که نقاشی های بسیار را پاره می کند و دور می ریزد.

 

[NIRI]

یکی از دوستان، داستانی به کسی داد و خواست آن را بخواند و نظر بدهد؛ او هم داتسان را در کیف گذاشت و وعده فردا را داد. خیلی اصرار کرد که همین الان بخوان و استدلال می کرد «چند صفحه بیشتر نیست!».

داستان را پس داد و گفت: «من به خواندن نوشته ها احترام می گذارم. معمولا بهترین وقت هایم را می گذارم برای خواندن و نوشتن؛ نظرات من، حالا که خسته ام ارزش چندانی ندارد». در واقع با کنایه به او فهماند برای نوشتن و خواندن ارزش و اعتبار بیشتری قائل باشد؛ شما هم تکلیف خودتان را مشخص کنید.

 

[NIRI]

2ـ خوب ببینید​

خوب دیدن، مقدمه خوب تخیل کردن است و خوب تخیل کردن، مقدمه خوب توصیف کردن؛ حالا این توصیف می تواند شفاهی، نقاشی، فیلم کوتاه، عکس یا یک نوشته باشد.

 

[NIRI]

گاهی می بینید در اطرافیان شما کسی هست که وقتی خاطره ای را تعریف می کند همه محو حرف زدن او می شوند؛ آن قدر خوب و دقیق و جذاب حرف می زند که خودتان را در متن خاطره می بینید، در حالی که امکان دارد کسی همراه همین شخص در آن ماجرا حضور داشته، همین خاطره را در چند جمله خلاصه کرده و فقط «خبر» بدهد؛ این فرق دید این دو نفر را نشان می دهد.

 

[NIRI]

دقت کردن در نکات ریز و به نظر کم اهمیت، دیدن همه چیز و بارها و بارها دیدن، تجربه های تصویری هر فردی را افزایش می دهد و در خلق اثر به نویسنده کمک فراوانی می کند. مثل نجاری که برای ساخت یک محصول ابزار بیشتری دارد، نویسنده ای هم که خوب دیده، ابزار بیشتری در اختیار دارد.

 

[NIRI]

3ـ جور دیگر ببینید​

مثل مردم عادی به قضایا، صحنه ها و اتفاقات نگاه نکنید، عمیق تر و موشکافانه تر نگاه کنید. یک نویسنده یا به عبارت کلی تر، یک هنرمند باید بهتر از یک فرد عادی ببیند. به طور مثال هرآنچه را در مسیر خانه تا مدرسه، خانه تا دانشگاه، دانشگاه تا خوابگاه یا منزل تا محل کار می بینید، به مدت یک ماه هر روز برای خودتان بنویسید و تشریح کنید و هر بار سعی کنید چیز جدیدی بنویسید؛ خواهید دید که بعد از سه چهار روز مجبور هستید بهتر ببینید.

 

[NIRI]

دوستی گفت: «چندین بار این کار را کرده ام و از روز سوم مجبور شده ام تعداد درختان، نوع آنها، گدایی که جای ثابتی دارد، تعداد و نوع دکور مغازه های کنار خیابان، طول سایه ها، حتی پرندگان روی درخت ها، طول صف نانوایی ای که در مسیر قرار دارد و بسیاری موارد دیگر را هم ببینم. کار به جایی رسید که دیگر می توانستم در مورد یک دایره المعارف بنویسم و حتی وقتی چشمانم را می بستم، از شماره دست اندازها یا میزان صدای بوق ماشین ها، محل اتوبوس را حدس بزنم». شاید به نظرتان عجیب بیاید ولی به هر حال کارساز است.

 

[NIRI]

اساساً گزارشگران و خبرنگاران در این نکته با پلیس ها مشترکند. شاید بد نباشد بدانید بسیاری از نویسندگان بزرگ، شخصیت داستان ها و رمان هایشان را از شخصیت های اطرافشان وام گرفته اند. این یعنی آنها آدم های اطرافشان را از چشم یک نویسنده می دیدند.

 

[NIRI]

البته این «جور دیگر دیدن»، باید تا حد امکان هنری باشد؛ به طور مثال درخت گیلاسی را که در بهار پر از شکوفه شده در ذهن تجسم کنید. چه تعبیری در مورد آن می شود به کار برد؟ احتمالا به تعداد خوانندگان این متن، تعابیر و تصاویر وجود دارد ولی به این عبارت توجه کنید: «ابر است که لای شاخه ها گیر کرده؟ نه، درخت گیلاس است که شکوفه داده » یا «آفتاب از لای پرده ها داخل آمده بود و دست می کشید روی گل های قالی دستباف عزیزجون».