مجموعه اشعار بیدل دهلوی؛

[mobina01]

تا در کفِ نیستی عنانم دادند
از کشمکشِ جهان امانم دادند

چون شمع، سراغِ عافیت می‌جستم
زیر قدم خویش نشانم دادند...

 

[mobina01]

گفتی چه کســی؟
در چه خیـالی؟
به کجــایی؟
بی‌تاب توام
مَــحـــوِ تــــوام
خــانـه خــــرابــــم

 

[mobina01]

بر انگشت عصا هر دم اشارت می کند «پیری»

که مرگ اینجاست، یا اینجاست، یا اینجاست یا اینجا...!

 

[mobina01]

نبود به غیر نام تو ورد زبان ما
یک حرف بیش نیست زبان در دهان ما

چون شمع دم زشعله‌ی شوق تو می‌زنیم
خالی مباد زین تب‌گرم استخوان ما

عرض فنای ما نبود جز شکست رنگ
چون شعله برگریز ندارد خزان ما

گرد رمی به روی شراری نشسته‌ایم
ای صبر بیش از ازین نکنی امتحان ما

از برگ و ساز قافله‌ی بیخودان مپرس
بی‌ناله می‌رود جرس‌ کاروان ما

می‌خواست دل ز شکوه‌ی خوی تو دم‌ زند
دود سپند گشت سخن در دهان ما

ما معنی مسلسل زلف تو خوانده‌ایم
مشکل‌ که مرگ قطع‌ کند داستان ما

چون سیل بیخودانه سوی بحر می‌رویم
آگه نه‌ایم دست‌که دارد عنان ما

ما را عجوز دهر دوتا کرد از فریب
زه شد به تارچرخ ز سستی‌کمان ما

از طبع شوخ این همه در بندکلفتیم
بستند چون شرار به سنگ آشیان ما

آه از غبار ماکه هواگیر شوق نیست
یعنی به خاک ریخته است آسمان ما

بیدل هجوم‌گریه‌ی ما را سبب مپرس
بی‌مقصد است‌ کوشش اشک روان ما

 

[mobina01]

گه مایل دنیایم و گه طالب عقبا
انداخت خیالت ز کجایم به کجاها

 

[mobina01]

ای جلوه‌ی تو سَرشکنِ شأن آفتاب
خندید مَطلع تو به دیوان آفتاب

شب محو انتظار تو بودم، دمید صبح
گشتم به یاد روی تو قربان آفتاب!

سروِ قدِ تو، مصرع موزونیِ چمن
زلف کج تو، خطّ پریشان آفتاب

هر دیده نیست قابل برق تجلّی‌ات
تیغ‌آزماست پیکر عریان آفتاب

آنجا که اوست، نقش نبندد خیال ما
خواندیم خطّ سایه ز عنوان آفتاب

ای لعل یار! ضبط تبسّم، مروّت است
تا نشکنی به خنده نمکدان آفتاب

از چرخ سِفله کام چه جویم؟ که این خسیس
هر شب نهان کند به بغل نانِ آفتاب

همّت به جهدِ شبنم ما ناز می‌کند
بستیم اشک خویش به مژگان آفتاب

«بیدل!» ز حُسنِ نوخطِ او داغِ حیرتم
کآنجاست سایه دست به دامان آفتاب...

 

[mobina01]

فریبم می‌دهدآسودگی، ای شوق، تدبیری‌!
به رنگ غنچه خوابی دیده‌ام‌،ای صبح‌، تعبیری‌!

ندانم دل اسیر کیست‌، امّا این‌قدر دانم‌
که درگردنفس پیچیده است آواز زنجیری‌

 

[mobina01]

دل به یاد پرتو حُسنت سراپا آتش است
از حضور آفتاب، آیینه‌ی ما آتش است

 

[mobina01]

نه بر صحرا نظر دارم نه در گلزار می‌گردم
بهار فرصت رنگم به گرد یار می‌گردم

قضا چون مردمک جمعیت حالم نمی‌خواهد
تحیر مرکزی دارم که با پرگار می‌گردم

حیا کو تا زند آبی غبار تازم را
که من گرد هوس می‌گردم و بسیار می‌گردم

به عجز خامه می‌فرسایدم مشق سیه‌کاری
که درهر لغزش پا اندکی هموار می‌گردم

نی بی برگ من هنگامهٔ چندین نوا دارد
ز بی‌بال‌وپری سر تا قدم منقار می‌گردم

ز اشک افشانی شمعم وفا بر خویش می‌لرزد
که می‌داند ز شغل سبحه بی‌زنار می‌گردم

تعلق از غبار جسم بیرونم نمی‌خواهد
به رنگ سایه آخر محو این دیوار می‌گردم

تو حرفی نذر لب کن تا دلی خالی‌کنم من هم
که بر خود همچو کوه از بی‌صدایی بار می‌گردم

هوس صبری ندارد ورنه از سیر گل و گلشن
کشم گر پا به دامن یک گل بی‌خار می‌گردم

نفس را از طواف دل چه مقدار است برگشتن
اگر برگردم ازکویت همین مقدار می‌گردم

زخواب ناز هستی غافلم لیک اینقدر دانم
که هر ک.س می‌برد نام تو من بیدار می‌گردم

کجا دیدم ندانم آن کف پای حنایی را
که من عمریست گرد عالم بیکار می‌گردم

گر از صهبا نیاید چارهٔ مخموری‌ام بیدل
قدح از خو‌یش خالی می‌کنم سرشار می گردم

 

[mobina01]

تا در کفِ نیستی عنانم دادند
از کشمکشِ جهان امانم دادند

چون شمع، سراغِ عافیت می‌جستم
زیر قدم خویش نشانم دادند...