مجموعه اشعار جامی

[MHP]

ریزم ز مژه کوکب بی ماه رخ شب ها
تاریک شبی دارم با این همه کوکب ها


چون از دل گرم من بگذشت خدنگ تو
از بوسه پیکانش شد آبله ام لب ها


از بس که گرفتاران مردند به کوی تو
بادش همه جان باشد خاکش همه قالب ها


از تاب و تف هجران گفتم سخن وصلت
بود این هذیان آری خاصیت آن تب ها


تا دست برآوردی زان غمزه به خونریزی
بر چرخ رود هر دم از دست تو یارب ها


شد نسخ خط یاقوت اکنون همه رعنایان
تعلیم خط از لعلت گیرند به مکتب ها


جامی که پی مذهب اطراف جهان گشتی
با مذهب عشق تو گشت از همه مذهب ها​

 

[MHP]

از خارخار عشق تو در سی*ن*ه دارم خارها
هر دم شکفته بر رخم زان خارها گلزارها


از بس فغان و شیونم چنگی ست خم گشته تنم
اشک آمده تا دامنم از هر مژه چون تارها


ره جانب بستان فکن کز شوق تو گل در چمن
صد چاک کرده پیرهن شسته به خون رخسارها


تا سوی باغ آری گذر سرو و صنوبر را نگر
عمری پی نظاره سر بر کرده از دیوارها


زاهد به مسجد برده پی حاجی بیابان کرده طی
آنجا که کار نقل و می بیکاری است این کارها


هر دم فروشم جان تو را بوسه ستانم در بها
دیوانه ام، باشد مرا با خود بسی بازارها


تو داده بار هر خسی من مرده از غیرت بسی
یک بار میرد هر کسی بیچاره جامی بارها

​

 

[MHP]

تجلی الراح من کاس تصفی الروح فاقبلها
که می بخشد صفای می فروغ خلوت دلها


انلنی جرعة منها ارحنی ساعة ع*نی
که ماند از ظلمت هستی درون پرده مشکل ها


به جان شو ساکن کعبه بیابان چند پیمایی
چو نبود قرب روحانی چه سود از قطع منزل ها


برآر ای بحر بی پایان ز جود بیکران موجی
که خلقی تشنه لب مردند بر اطراف ساحل ها


مرا نظاره محمل ز سلمی باز می دارد
چه باشد برق استغنا زند آتش به محمل ها


تو سلطان فلک قدری چه باشی با گدا طبعان
تو خورشید جهانتابی چه گردی شمع محفل ها


صفای جام می جامی برد زنگ غم از خاطر
اذا ما تلق من هم فحاولها و ناولها​

 

[MHP]

نسیم الصبح زر منی ربی نجد و قبلها
که بوی دوست می آید ازان فرسوده منزل ها


چو گردد شوق وصل افزون چه جای طعن اگر مجنون
به بوی هودج لیلی فتد دنبال محمل ها


دل من پر ز مهر یار و او فارغ نبوده ست آن
که می گویند راهی هست دلها را سوی دلها


رسید اینک ز ره سلمی و من از ضعف تن زینسان
فخذ یا صاح روحی تحفة منی واقبلها


مریز ای ابر دیده آب حسرت بر سر راهش
که دور اولی سم اسبش ز آسیب چنین گلها


مرا از هجر او در دل گره می بود صد مشکل
چو دیدم شکل او فی الحال حل شد جمله مشکل ها


ز جور دور غم فرجام جامی قصه ها دارد
ولکن خوف املال الندامی لم یطولها​

 

[MHP]

هر شب افروخته از آتش دل مشعله ها
رود از کوی غمت سوی عدم قافله ها


دلم از پرتو خورشید رخت قندیلی ست
کز سر زلف تو آویخته با سلسله ها


شرح اسرار خرابات نداند همه ک.س
هم مگر پیر مغان حل کند این مسئله ها


در ره فقر و فنا بی مدد عشق مرو
که کمینگاه حوادث بود این مرحله ها


گفت و گوی خرد از حد بگذشت ای ساقی
باده در ده که ندارم سر این مشغله ها


ساعتی گوش رضا سوی من دلشده نه
کامشب از دست تو هم پیش تو دارم گله ها


واقف از سر خرابات جز آن مسـ*ـت نشد
که به میخانه برآورد چو جامی چله ها​

 

[MHP]

تا بر ورق گل زدی از مشک رقم ها
در وصف تو بشکست سر جمله قلم ها


هرگز دل من بی تو جدا از المی نیست
ای قاعده لطف تو تسکین الم ها


در لشکر عشق تو اسیران همه گردند
وز آتش دلهاست در آن گرد علم ها


نوعی دگر آمد ز کرم هر ستم تو
با خسته دلان می کنی انواع کرم ها


زین پیش غم جمله بتان بر دل من بود
آزاد شدم با غم تو از همه غم ها


تیغ ستمت گونه ز خون دگران یافت
بر عاشق خود تا کی ازینگونه ستم ها


صاحبنظران روی نهادند به جامی
زان روز که در راه تو شد خاک قدم ها​

 

[MHP]

ای برده رخت رونق گل ها و سمن ها
دارد دهن تنگ تو در غنچه سخن ها


گر سرو نه با قد تو ماند نتوان برد
چون آب به زنجیر مرا سوی چمن ها


صحرای عدم لاله ستان شد چو شهیدان
با داغ تو رفتند به خون غرقه کفن ها


گفته ست به هر غنچه صبا وصف دهانت
مانده ست ز حیرت همه را باز دهنها


مشکل که بود روی خلاصی دل ما را
از زلف تو با این همه خم ها و شکن ها


با لذت آوارگی وادی عشقت
غربت زدگان را نشود میل وطن ها


چون خامه به وصف خط تو خشک فرو ماند
جامی که شد انگشت نما در همه فن ها​

 

[MHP]

ای غمت تخم شادمانی ها
وصل تو اصل کامرانی ها


کرده ام گم به کوی عشق دلی
بر وی از داغ تو نشانی ها


می روم کوههای غم بر دل
از درت می برم گرانی ها


به هوای قد تو از سر سرو
کرده مرغان بلندخوانی ها


نکته جویان عشق را شرط است
ساده بودن ز نکته دانی ها


بقعه خیر ماست گوشه دیر
لیس فی الکائنات ثانیها


عیش جامی در او مدام خوش است
طیب الله عیش بانیها​

 

[MHP]

به کعبه گر ننمای جال خود ما را
ز خون دیده کنم لعل ریگ بطحا را


به دور حسن تو از مهره وفا پرداخت
مشعبد قدر این حقه های مینا را


ز شوق طوق سگان در تو گردانند
مسبحان فلک سبحه ثریا را


به ترک عشرت امروز چون کنم که کسی
ضمان نمی شود از من حیات فردا را


مریض آن لبم ای ناله چون رسی به فلک
بپرس شرح مداوای من مسیحا را


کناره کن ز جهان تا رسی به مامن عشق
به کوه قاف طلب آشیان عنقا را


حریم میکده جامی مقام پاکان است
داغ زرق بشو خرقه مصلا را​

 

[MHP]

شد سحر قاید اقبال من شیدا را
آتش انس من جانب طور نارا


ای خوش آن آتش رخشنده کز آیینه صبح
می برد شعله آن رنگ شب یلدا را


گر نیابم ز سر کوی تو در کعبه نشان
از مژه دجله بغداد کنم بطحا را


نکهت عنبر سارا همه عالم بگرفت
تا صبا شانه زد آن طره عنبرسا را


طوطی ناطقه را قوت حدیث لب توست
به حدیثی بگشا آن لب شکرخا را


بس که رفتند شهیدان غمت سوی عدم
لاله ها غرقه به خون می دمد آن صحرا را


جامی از عرض سخن چیست ندانم غرضت
چون درین عهد کسی کم خرد این کالا را​