آموزشی شخصیت پردازی

[ASHVAN]

هنگامي كه نويسنده از گفت وگو استفاده مي كند، روابط شخصيت ها با هم رسماً آغاز مي شود. نويسنده با به كارگيري گفت وگو كاري مي كند تا روابط اشخاص با هم شروع شود، تعمين پيدا كند، تصديق يا مجدداً تصديق شود، تداوم پيدا كند يا تمام شود.»

 

[ASHVAN]

« ميخاييل باختين، منتقد روسي، نظر مستدلي دارد، به نظر او، گرچه اشخاص داستان و آدم هاي روزمره براي بيان اميال دروني خود از نشانه هاي عمومي- زبان- استفاده مي كنند- نشانه هايي كه در اختيار همه هست- ولي نحوه ي استفاده از آن ها كاملاً مشخص است. به سخن ديگر، هر شخصيتي دراراي زبان مخصوص خود است. به اعتقاد باختين نويسنده بايد به تقليد از انسان روزمره، شخصيتي را خلق كند ولي اين شخصيت به نسبت روزگار خود نمي تواند تا آخر ساكت بماند و بايد حرف بزند. اين اولين نقش اوست.

 

[ASHVAN]

باختين در ادامه مي گويد:
« نويسنده شخصيت را براي گفت و گو خلق مي كند. شخصيت در درجه ي اول براي سخن گفتن خلق مي شود؛ سخن گفتني كه با آن هستي او پديدار مي شود، سخن گفتن منجر به كنش مي شود پس هر سخن كنشي است و هركنش برابر با سخن گفتن. بنابراين شخصيت داستاني در درجه ي اول يك انسان سخن گوست. از سوي ديگر هر شخصيتي داراي زبان مخصوص به خود اوست. زباني كه اگرچه متأثر از زبان عمومي است ولي از آن متفاوت است. " پس زبان شخصيت داستاني نياز به ترجمه دارد. " شخصيت موجودي است كه با آن چه مي گويد تعريف و شناخته مي شود.»ازنخستين تحليل هايي كه درباره ي داستان شده است، به اهميت گفت وگو و ويژگي هاي آن نيز پرداخته شده است.

 

[ASHVAN]

ارسطو مي گويد:« هرچه اشخاص به زبان مي آورند، نماينده ي فكر آن هاست. هرگاه كه بخواهند چيزي را نفي يا اثبات كنند يا انفعالاتي چون رحم، ترس، خشم و غيره را برانگيزند يا امور كوچك تر و بزرگ تر جلوه دهند.»

 

[ASHVAN]

« گفت وگو صحبت هاي رد و بدل شده ميان شخصيت ها را ارايه مي كند تا فعل و انفعال فكر و ويژگي هاي دروني و خلقي افراد را نشان بدهد. ما از گفت وگوي شخصيت ها با هم پي به ويژگي هاي خلقي و خصلت هاي روحي آن ها مي بريم.»

 

[ASHVAN]

بنابراين گفت وگو وسيله اي براي روانكاوي مادي اشخاص و توصيفي موجز از ويژگي هاي روحي شخصيت است.
رمان نويس مي تواند با در نظر گرفتن هر شخصيتي همه ي ويژگي هاي اشخاص اعم از طبقه، سن، سطح فكر، سرشت، قدرت و .. رابيان كند. اما اين وظيفه ي گفت و گوست كه اين حقايق يا ويژگي ها را درنمايش نشان دهد.»

 

[ASHVAN]

شوپنهاور گفته است كه:« سبك فيزيونومي فكر است و حتي از چهره ي آدمي براي درك شخصيت، وسيله ي مطمئن تري است.
اگر لحن، همان طور كه اشاره كرديم، نتيجه و زاييده ي رواني زباني باشد كه يك شخص يا يك شخصيت به كار مي برد، مي توان گفت كه به وسيله ي لحن، به وضع و موقعيت و خلقيات اشخاص بيشتر پي مي بريم تا مثلاً توصيف عيني ظواهر او.
يك مرد شرير، به محض اين كه دهن باز كرد، بوي شرارت درفضا مي پراكند، حتي هر قدر هم ظاهر الصلاح باشد؛ ويك مرد نجيب، به زباني نجيب سخن مي گويد حتي اگر كريه ترين چهره ها را داشته باشد.

 

[ASHVAN]

لحن- سخن- تا حدي شناسنامه ي شخصيت است، منتها از يك سو ارتباط پيدا مي كند با سبك و زبان عمومي يك قصه و از سوي ديگر ارتباط پيدا مي كند با خلق و خوي شخصيت و حركات و سكنات او و اعمالي كه دريك وضع رواني خاص از شخصيت سر مي زند.»
« سيما داد در تعريف گفت و گو مي نويسد:« گفت و گو گفتار شخصيت هاست كه ممكن ات ميان اشخاص داستان رد وبدل شود يا در ذهن، شخصيت واحدي تحقق يابد.»
درهرحال داد گفت و گو را هم سنگ توصيف دانسته كه سبب مي شود طرح داستان –پيرنگ- گسترش يابد، درون مايه نشان داده شود، شخصيت معرفي شود و عمل داستاني پيش برود.

 

[ASHVAN]

داد ادامه مي دهد:
« نويسندگان در داستان هاي خود از دو گونه گفت و گو استفاده مي كنند:« گفت وگويي كه فكر و انديشه را به طور مستقيم ارايه مي دهد»
« داستان هايي كه گفت و گوها در آن بيشتر جنبه ي نمايشي دارد و افكار و انديشه ها و منظور نويسنده را به طور غيرمستقيم بيان مي كند و خواننده بايد با حدس و گمان، منظور نويسنده را طي گفت و گو دريابد، مثل داستان هاي " ارنست همينگوي" اغلب نويسندگان اين دو شيوه رابا يكديگر در آميزند.»

 

[ASHVAN]

« محمود اسعدي در كتاب « نقد خلاق» بهترين و منطقي ترين راه شناخت افكار شخصيت هاي داستاني و پيشبرد روند داستان را استفاده از گفت وگو مي داند.»