آموزشی ۲۵ قانون داستان معمایی

[Tara Motlagh]

۹. داستان معمایی باید در حد مناسبی خواننده‌ای را که هوشش کمی بالاتر از میانگین است، گمراه کند. اینجا سوالی بسیار مهم مطرح می‌شود. برخی از بهترین داستان‌های کارآگاهی تاریخ (مثلا داستان‌های آستین فریمن) کمتر یک خواننده باهوش را تا انتها گمراه می‌کنند.

 

[Tara Motlagh]

از آنجا که خوانندگان در سطوح مختلف هوش هستند، و برخی می‌توانند با زیرکی پرده از قتلی بردارند و برخی حتی از درک یک خط داستانی ساده برنمی‌آیند، بنابراین گمراه کردن یک خواننده واقعی داستان معمایی نه شدنی است و نه الزامی.

 

[Tara Motlagh]

داستانی که تماما در پی گمراه کردن خواننده باشد، داستانی غیرقابل درک برای خواننده متوسط می‌شود، و اصلا خواننده فراموش می‌کند داستان در چه موردی بوده. اما فراموش نشود باید المان‌هایی در داستان باشد که حتی باهوش‌ترین خوانندگان را دچار اشتباه کند.

 

[Tara Motlagh]

۱۰. داستان معمایی نباید سعی کند در آن واحد همه کاری انجام دهد. اگر داستانی پازل گونه است که در فضایی سرخوشانه روایت می‌شود نباید ناگهان به ماجراجویی خشونت‌بار یا عاشقانه‌ای سوزناک بدل شود. فضاسازی ترس و وحشت تفکر منطقی را نابود می‌کند؛

 

[Tara Motlagh]

اگر داستان درمورد فشارهای روانی است که منجر به قتل از سوی انسان‌های معمولی می‌شود، نمی‌شود ناگهان مسیرش به داستانی درمورد پلیس پرونده بدل شود. کارآگاه نمی‌تواند در آن واحد هم قهرمان باشد هم شخصیت منفی. قاتل نمی‌تواند خودش قربانی شرایط باشد.

 

[Tara Motlagh]

۱۱. وقتی گره‌گشایی انجام می‌شود باید اجتناب‌ناپذیر به نظر بیاید. کمترین تاکید در تاریخ ادبیات معمایی بر این قانون شده است، و این درحالی است که این قانون یکی از مهم‌ترین المان‌هاست. فقط کافی نیست که خواننده را گمراه یا منحرف کنی، خواننده باید احساس کند با کمی دقت می‌توانسته فریب نخورد و باید حس کند گمراه شدنش شرافتمندانه بوده.

 

[Tara Motlagh]

۱۲. مجرم باید به شکلی مجازات شود، اما نه الزاما توسط قانون. برخلاف آنچه اغلب مردم تصور می‌کنند این قانون اصلا ربطی به اخلاقیات ندارد. این قانون حاصل از منطق استنتاج است. اگر کاراگاه نتواند عواقب جرم را حل و فصل کند، آنگاه داستان خودش یک ماجرای حل‌نشده باقی می‌ماند و چیزی جز ناراحتی خواننده در پی ندارد.

 

[Tara Motlagh]

متمم

۱. داستان کارآگاهی بی‌نقص را نمی‌توان نوشت. آن ذهنی که بتواند مسئله‌ای بی‌نقص را طراحی کند، ذهنی نیست که بتواند یک اثر هنری بنویسد. خیلی عالی می‌شود در یک کتاب هم دشیل همت را داشته باشی و هم آستین فریمن را، اما این امر ممکن نیست.

 

[Tara Motlagh]

همت آن صبر شکیبایانه را نداشت و فریمن هم آن قدرت روایت کردن را. این دو با هم شدنی نیستند. حتی نمونه ترکیبی این دو مثل دوروتی سایرز هم راضی‌کننده نیست، داشتن این دو سبک بطور جداگانه بهتر است.

 

[Tara Motlagh]

۲. تاثیرگذارترین راه برای پنهان کردن یک معما، مخفی کردن آن در پس یک معمای دیگر است. این یک ترفند ادبی است. با این کار دیگر لازم نیست خواننده را با پنهان کردن سرنخ‌ها یا جعلی ساختن شخصیت‌ها به سبک کریستی فریب دهید، بلکه خواننده را با مشغول کردن او به حل یک معمای غیراصلی فریب می‌دهید.