معرفی کتاب گتسبی بزرگ اف. اسکات فیتزجرالد

[ادوارد کلاه به سر]

نقدهای معاصرویرایش

چارلز اسکریبنرز سانز گتسبی بزرگ را در ۱۰ آوریل ۱۹۲۵ منتشر کرد.[۱۳۶] فیتزجرالد یک روز پس از انتشار رمان به پرکینز تلگراف زد و از او خواست تا نقدها را رصد کند: «خبری هست؟»[۱۳۷] و در تلگرافی که از پرکینز در ۲۰ آوریل دریافت کرد، خواند: «وضعیت فروش نامطمئن [اما] نقدها عالی هستند.» فیتزجرالد در ۲۴ آوریل پاسخ داد که این تلگراف او را ناامید کرده‌است.[۱۳۸] طولی نکشید که فیتزجرالد نامه‌هایی از هم‌دوره‌هایش ویلا کاتر، ایدیت وارتون و شاعر تی. اس. الیوت دریافت کرد که این رمان را ستایش می‌کنند.[۱۳۹] اگرچه فیتزجرالد از چنین نامه‌نگاری‌هایی خوشحال شد اما به‌دنبال تحسین عمومی از سوی نقادان حرفه‌ای بود.[۱۴۰]

 

[ادوارد کلاه به سر]

گتسبی بزرگ به‌طور کلی نقدهای مثبتی از نقادان ادبی آن دوران دریافت کرد.[۱۴۱] ادوین کلارک[ba] از نیویورک تایمز احساس کرد که این رمان قصه‌ای اسطوره‌ای و فریبنده از عصر جاز بود.[۱۴۲] به‌طور مشابه، لیلیان سی. فورد[bb] از لس آنجلس تایمز این اثر هنری را افشاگرانه خواند که «خواننده را در فضایی با شگفتی شرمسار تنها می‌گذارد».[۱۴۳] نیویورک پست سبک نثر فیتزجرالد را دل‌پذیر و به‌طور واقعی درخشان توصیف کرد.[۱۴۴] نیویورک هرالد تریبون[bc]کمتر تحت‌تأثیر قرار گرفت و از گتسبی بزرگ به‌عنوان «کیک مرنگ لیمویی ادبی» یاد کرد که با این حال «شامل برخی از قشنگ‌ترین تلنگرهای کوچکِ مشاهده‌های معاصر است که می‌توانید تصورشان کنید — بسیار سبک، ظریف و نیش‌دار».[۱۴۵] اچ.ال. منکن در شیکاگو دیلی تریبون با وجود تحسین «پایان دقیق و درخشان» رمان و نثر موزون آن، طرح داستانی این اثر را بسیار غیر محتمل ارزیابی کرد.[۱۴۶]

 

[ادوارد کلاه به سر]

چندین منتقد ادبی احساس کردند که این رمان دنباله‌ای غیرقابل‌قبول در مقایسه با آثار قبلی فیتزجرالد بود و بر این اساس او را نقد کردند. هاروی ایگلتون[bd] از دالاس مورنینگ نیوزپیش‌بینی کرد که این رمان نشان‌دهندهٔ پایان موفقیت هنری فیتزجرالد است.[۱۴۷] رالف کاگلن[be] از سنت لوئیس پست-دیسپچ[bf]این اثر را به‌عنوان عملکردی کم‌اهمیت از نویسندهٔ امیدوارکننده‌ای که خسته و بدبین شده بود، نادیده گرفت.[۱۴۸] روث اسنایدر[bg] ازنیویورک ایونینگ ورلد[bh] سبک این کتاب را به‌سختی به باد انتقاد گرفت و اظهار داشت که سردبیران این روزنامه «پس از خواندن کتاب گتسبی بزرگ کاملاً متقاعد شده‌اند که آقای فیتزجرالد یکی از نویسندگان بزرگ آمریکا در عصر کنونی نیست».[۱۴۹] جان مک‌کلور[bi]از تایمز-پیکایون[bj] اصرار ورزید که طرح داستانی نامحتمل است و خودِ کتاب در ساختارش خام به نظر می‌رسد.[۱۵۰]

 

[ادوارد کلاه به سر]

فیتزجرالد پس از خواندن این نقدها معتقد بود که بسیاری از نقادان این رمان را به‌درستی درک نکرده‌اند.[۱۵۱] او ناامید بود که «هیچ‌یک از نقدها، حتی نقدهای امیدوارکننده نیز ایده‌ای دربارهٔ موضوع رمان نداشتند.»[۱۵۲] فیتزجرالد به‌ویژه از نقدها به طرح داستانی رمان که آن را غیرمقبول می‌دانستند، آزرده شد؛ زیرا او هرگز قصد نداشت که داستانش واقع‌گرایانه باشد.[۱۵۳] درعوض، او این اثر را به‌گونه‌ای طراحی کرد تا انگاره‌ای خیالی باشد که بیشتر نمایشی و نمادین بود.[۱۵۴] به گفتهٔ دوستش جان پیل بیشاپ،[bk] فیتزجرالد از این واقعیت که نقادان نتوانستند شباهت‌های زیادی بین زندگی نویسنده و شخصیت جی گتسبی را درک کنند، ناراحت بود. از آن جهت که هر دو نسخه‌ای اسطوره‌ای از خود ایجاد کردند و تلاش کردند تا با این افسانه زندگی کنند.[۱۵۵] فیتزجرالد که از نقادانِ ناتوان از درکِ رمان ناامید شده بود، امید داشت که این رمان حداقل به موفقیت تجاری دست پیدا کند و شاید تا ۷۵٬۰۰۰ نسخه بفروشد.[۱۵۶]

 

[ادوارد کلاه به سر]

گتسبی بزرگ به ناامیدی بزرگ فیتزجرالد انجامید و در مقایسه با تلاش‌های قبلی خود یعنی این‌سوی بهشت (۱۹۲۰) و زیبا و ملعون(۱۹۲۲) شکستی تجاری را تجربه کرد. این کتاب تا اکتبر کمتر از ۲۰٬۰۰۰ نسخه فروخت.[۱۵۷] اگرچه این رمان دو چاپ آغازین را پشت سر گذاشت، با این حال بسیاری از نسخه‌های آن تا سال‌ها بعد فروخته نشد.[۱۵۸] فیتزجرالد فروش ضعیف را به این واقعیت نسبت داد که زنان در این دوران مخاطب اصلی رمان‌ها بودند و گتسبی شخصیت زن قابل تحسینی نداشت.[۱۵۹] طبق دفتر حساب او، فیتزجرالد تنها۲ هزار دلار آمریکا از این کتاب به دست آورده‌است.[۱۶۰] با این حال اقتباس صحنه‌ای از اوون دیویس در سال ۱۹۲۶ و نسخهٔ فیلم صامتی که پارامونت منتشر کرد، برای نویسنده پول به ارمغان آورد اما فیتزجرالد ابراز تأسف کرد که این رمان بسیار کمتر از آنچه انتظارش را داشت، موفق شد و نتوانست وی را به‌عنوان رمان‌نویسی جدی در نظر مردم بشناساند.[۱۶۱] گتسبی بزرگ با آغازرکود بزرگ چیزی بیش از یک درام تاریخی خاطره‌انگیز تلقی می‌شد.[۱۶۲] زمانی که فیتزجرالد در سال ۱۹۴۰ درگذشت، این رمان تقریباً فراموش شده بود.[۱۶۳]

 

[ادوارد کلاه به سر]

احیا و ارزیابی مجددویرایش

فیتزجرالد در سال ۱۹۴۰ دچار حملهٔ قلبی سوم و مرگبار شد و با این باور که اثرش فراموش شده‌است، درگذشت.[۱۶۴] در آگهیِ درگذشت فیتزجرالد در نیویورک تایمز، از او به‌عنوان رمان‌نویسی درخشان تجلیل و از گتسبی به‌عنوان بزرگ‌ترین اثرش یاد شد.[۱۶۵] به‌دنبال مرگ فیتزجرالد، بررسی پرشوری برای این کتاب به‌تدریج در محافل نویسندگان شکل گرفت. نویسندگان آینده باد شولبرگ و ادوارد نیوهاوس[bl] عمیقاً تحت‌تأثیر آن قرار گرفتند و جان اوهارا تأثیرش را بر کار خود تأیید کرد.[۱۶۶] در سال ۱۹۴۱، زمانی که گتسبی در داخل نسخهٔ آخرین قارون ادموند ویلسون[bm] گنجانده و بازنشر شد، نظر رایج در محافل نویسندگان این رمان را یک اثر داستانی ماندگار می‌دانست.[۱۶۷]

 

[ادوارد کلاه به سر]

در بهار ۱۹۴۲، تنها چند ماه پس از ورود ایالات متحده به جنگ جهانی دوم، انجمنی از مدیران انتشارات، شورای کتاب‌ها در زمان جنگ[bn]را ایجاد کردند که هدف آن توزیع کتاب‌های آرمد سرویسز ادیشنز[bo]با جلد شومیز برای نیروهای رزمی اعلام شد و گتسبی بزرگ نیز یکی از همین کتاب‌ها بود.[۱۶۸] بر اساس گزارش معاصر ستردی ایونینگ پست، طی چند سال بعد ۱۵۵٬۰۰۰ نسخه از گتسبی بین سربازان آمریکایی در خارج از کشور توزیع شد[۱۶۹] و این کتاب در میان سربازان محاصره شده محبوبیت پیدا کرد.[۱۷۰]

 

[ادوارد کلاه به سر]

احیای تمام‌وکمال فیتزجرالد در سال ۱۹۴۴ رخ داد.[۱۷۱] مقاله‌های کامل دانشگاهی دربارهٔ آثار فیتزجرالد در نشریه‌های دوره‌ای منتشر می‌شد و تا سال بعد اجماع قبلی در میان نقادان حرفه‌ای که گتسبی بزرگصرفاً یک داستان هیجان‌انگیز یا درام تاریخی خاطره‌انگیز بود، عملاً ناپدید شد.[۱۷۲] تلاش‌های بی‌وقفهٔ تبلیغیِ نقاد ادبی، ادموند ویلسون که هم‌کلاسی فیتزجرالد در پرینستون و دوست نزدیک او بود، منجر به احیای فیتزجرالد شد.[۱۷۳] در سال ۱۹۵۱، سه سال پس از مرگ زلدا در آتش‌سوزیِ بیمارستان، آرتور میزنر[bp] از دانشگاه کرنل، سمت دور بهشت[bq] را که نخستین زندگی‌نامهٔ فیتزجرالد بود، منتشر کرد.[۱۷۴]زندگی‌نامهٔ پرفروش میزنر بر استقبال مثبت نقادان ادبی از گتسبی بزرگ تأکید داشت که ممکن است بر افکار عمومی تأثیر بیشتری گذاشته و علاقهٔ دوباره به آن داشته باشد.[۱۷۵]

 

[ادوارد کلاه به سر]

در سال ۱۹۶۰، ۳۵ سال پس از انتشار رسمی رمان، این کتاب به‌طور پیوسته سالی ۱۰۰٬۰۰۰ نسخه فروخت.[۱۷۶] علاقهٔ دوباره به این رمان موجب شد تا میزنر، سرمقاله‌نویس نیویورک تایمز آن را به‌عنوانشاهکار قرن بیستم ادبیات آمریکا معرفی کند.[۱۷۷] گتسبی بزرگ در سال ۱۹۷۴ به جایگاه خود به‌عنوان شاهکار ادبی دست یافت و یکی از مدعیان عنوان «رمان بزرگ آمریکایی» شناخته شد.[۱۷۸] بسیاری از نقادان ادبی در اواسط دهه ۲۰۰۰ گتسبی بزرگ را یکی از بهترین رمان‌هایی می‌دانستند که تاکنون نوشته شده‌است[۱۷۹] و این اثربخشی از برنامه‌های درسی تعیین شده در بیشترِ دبیرستان‌های ایالات متحده بود.[۱۸۰] تا اوایل سال ۲۰۲۰، تقریباً سی میلیون نسخه از گتسبی بزرگ در سراسر جهان به فروش رسیده‌است و همچنان سالانه ۵۰۰٬۰۰۰ نسخهٔ دیگر از آن فروخته می‌شود.[۱۸۱] چندین نسخهٔ خارجی از این رمان منتشر[۱۸۲] و متن آن به ۴۲ زبان مختلف ترجمه شده‌است.[۱۸۳] این اثر محبوب‌ترین عنوان اسکریبنرز است که در سال ۲۰۱۳، نسخهٔ الکترونیک آن به‌تنهایی ۱۸۵٬۰۰۰ نسخه فروخت.[۱۸۴]حق چاپ این رمان در ایالات متحده در ۱ ژانویه ۲۰۲۱، زمانی که تمامی آثار منتشر شده در سال ۱۹۲۵ به مالکیت عمومی درآمدند، منقضی شد.[۱۸۵]

 

[ادوارد کلاه به سر]

به‌دنبال احیای رمان، نوشته‌های انتقادی بعدی دربارهٔ گتسبی بزرگ بر سرخوردگی فیتزجرالد از رؤیای آمریکایی در عصر لذت‌گرایانهٔ جاز، دوره‌ای که فیتزجرالد ادعا می‌کرد نامش را وی ابداع کرده‌است،[۱۸۶]متمرکز هستند.[۱۸۷] دانشور ادبی، راجر ال. پیرسون[br] در سال ۱۹۷۰ ادعا کرد که اثر فیتزجرالد — بیش از سایر رمان‌های قرن بیستم — به‌ویژه با این تصور از رؤیای آمریکایی مرتبط است.[۱۸۸] پیرسون ریشه‌های ادبی این رؤیا را در آمریکای مستعمره دنبال کرد. رؤیا این باور است که هر فردی، صرف‌نظر از خاستگاهش، ممکن است به‌دنبال دستیابی به اهداف موردنظر خود، «خواه سیاسی، پولی یا اجتماعی باشد. این بیان ادبی مفهوم آمریکا را می‌رساند؛ سرزمین فرصت‌ها.»[۱۸۹]